Η κουζίνα της γιαγιάς απ’ την Φολέγανδρο
Η Μαρία Μαρινάκη μεγάλωσε και ζει στη Φολέγανδρο, στο νησί των Κυκλάδων που λούζεται στο φως. Η Μαρία μεγάλωσε στο νησί όπου η απλότητα κυριαρχεί. Εκεί όπου κάθε γειτονιά και κάθε γωνιά του αποπνέει αυθεντικότητα. Η άγρια ομορφιά του νησιού είναι συνυφασμένη με το όνομα του. Οι Φοίνικες, ξακουστοί έμποροι στα πρώτα χρόνια της 1ης χιλιετίας π.Χ., χρησιμοποιούσαν το νησί ως αγκυροβόλιο και σταθμό στις εμπορικές τους εξορμήσεις σε όλη τη Μεσόγειο και το ονόμαζαν «phelekgundari», που σημαίνει «πετρώδης γη».
Στο τέρμα της Άνω Μεριάς, στην τελευταία στάση του λεωφορείου, στο ηλιοβασίλεμα, στον δεύτερο οικισμό της Φολεγάνδρου, η Μαρία δημιούργησε την «Κουζίνα της Γιαγιάς». Η «Κουζίνας της Γιαγιάς» είναι ένας ιδιαίτερος χώρος, στον οποίο στεγάζεται όλη η παράδοση της Φολεγάνδρου. Ο επισκέπτης μέσα από το χώρο της Μαρίας μπορεί να πραγματοποιήσει ένα γευστικό πολιτισμικό ταξίδι στο νησί. Και να δει από κοντά όλα τα προϊόντα που παράγει. Να τα γευτεί, και να μάθει από τη Μαρία και τη μητέρα της τα μυστικά του νησιού. Η Άνω Μεριά αποτελεί για το νησί της Φολεγάνδρου τον αγροτικό οικισμό της. Κάθε σπίτι είναι αυτόνομο, έχοντας το φούρνο του, το κελάρι του, το αλώνι του, τον λαχανόκηπο του. Χαρακτηριστικό του οικισμού είναι οι θεμωνιές, τα μονοπάτια και οι ξερολιθιές.
«Η ιδέα για την Κουζίνα της γιαγιάς γεννήθηκε μέσα από την αγάπη μου για την παράδοση. Έχοντας μεγαλώσει σε ένα νησί, όπως η Φολέγανδρος και σε ένα όμορφο παραδοσιακό οικισμό όπως είναι η Άνω Μεριά, με ανθρώπους γύρω μου που ασχολούνται με τη γη, με τα ζώα και γενικότερα με τη φύση άθελα σου γίνεσαι ένα με αυτό. Κι έτσι το αγαπάς και θέλεις να κρατήσεις την παράδοση και τον τόπο ζωντανό». Μας λέει η Μαρία στο humanstories.gr και συνεχίζει: «Πάντα ήθελα να κάνω κάτι τέτοιο και η επιθυμία μου μεγάλωσε ακόμα περισσότερο όταν άκουσα πελάτες μου στα ενοικιαζόμενα δωμάτια που διατηρώ να με ρωτούν που θα βρουν κάτι παραδοσιακό να αγοράσουν, να δουν κλπ. Έτσι αποφάσισα δειλά-δειλά να δημιουργήσω την «κουζίνα της γιαγιάς».
Ο χώρος όπου στεγάζεται «Η Κουζίνα της Γιαγιάς» είναι η κουζίνα στο σπίτι της γιαγιάς της Μαρίας, η οποία δεν είναι πια στη ζωή. «Αναζητώντας όνομα για τη μικρή οικοτεχνία και πάνω σε κουβέντα που είχα με τον κουμπάρο μου, είπε τελείως αυθόρμητα «τι να πούμε τώρα για την κουζίνα της γιαγιάς; Ρε…». Αυτό ήταν. «Η κουζίνα της γιαγιάς» μου άρεσε πολύ κι έτσι η μικρή μας οικοτεχνία απέκτησε το όνομα που της ταιριάζει». Μας λέει η Μαρία συγκινημένη.
«Η γιαγιά για μένα ήταν σχολείο. Κάτι μοναδικό. Ήταν οι πιο όμορφες αναμνήσεις των παιδικών μου χρόνων. Από τη γιαγιά μου έμαθα πολλά. Να πλέκω, να ράβω, να κεντάω, να αρμέγω της κατσίκες μας, να κάνω ματσάτα, τα παραδοσιακά χειροποίητα μακαρόνια της Φολεγάνδρου και πολλά άλλα…». Θυμάται η Μαρία.
Η Μαρία παρασκευάζει η ίδια τα περισσότερα από τα προϊόντα που υπάρχουν στην οικοτεχνία, πάντα με τη βοήθεια της μητέρας της. Η οποία είναι υπεύθυνη συσκευασίας. «Η μητέρα μου είναι εκείνη που τις περισσότερες φορές υποδέχεται τους επισκέπτες της οικοτεχνίας μας γιατί εγώ λόγο τον δωματίων που προανέφερα δεν έχω πάρα πολύ χρόνο στην διάθεση μου. Η Πρώτη ύλη των προϊόντων μας είναι κυρίως δική μας. Προέρχεται από τα χωράφια και τους κήπους μας. Υπάρχουν βέβαια και κάποιες πρώτες ύλες που αγοράζω από αγρότες της περιοχής και κάποιες άλλες που μου δίνουν φίλοι και γνωστοί από τους κήπους τους». Μας λέει η Μαρία.
Ένα ιδιαίτερο γλυκό κουταλιού, παντζάρι. Συνοδέψτε το με γιαούρτι ή παγωτό.
Ο επισκέπτης στην Κουζίνα της γιαγιάς, θα ταξιδέψει πίσω στο χρόνο. Θα δει ένα παλιό παραδοσιακό σπίτι εποχής και θα γευτεί τοπικές γλυκές και αλμυρές γεύσεις με άρωμα Φολεγάνδρου. Στην Κουζίνα της Γιαγιάς θα βρείτε: γλυκά κουταλιού τριαντάφυλλο, Παντζάρι, λεμόνι, πορτοκάλι, σταφύλι, σκαλάκι, καρότο κ.α. Μαρμελάδες πορτοκάλι, λεμόνι, φράουλα και σύκο. Μέλι θυμαρίσιο. Παστέλι. Χειροποίητες χυλοπίτες με γάλα και αυγά από τα ζώα τους. Αποξηραμένα Σύκα. Φασόλια μαυρομάτικα. Κάπαρη. Ελιές. Ζαφορά (κρόκος). Χειροποίητο σαπούνι από ελαιόλαδο. Παστέλι μούστου (μουσταλευριά ξερή, το τέλειο συνοδευτικό για ρακί). Χειροποίητες τσάντες οι οποίες ράβονται έξω εξολοκλήρου από τη Μαρία και μπρελόκ και μαγνητάκια που φτιάχνει ο ξάδερφος της Μαρίας που ασχολείται ερασιτεχνικά με κατασκευές, από ξύλο και άλλα υλικά.
Τι ζητάει όμως ο κόσμος που επισκέπτεται την «Κουζίνα της Γιαγιάς»; «Ο κόσμος ζητάει να του πούμε εμείς τι είναι παραδοσιακό. Αναζητούν το πρωτότυπο και θέλουν να πάρουν μαζί τους από το νησί μας κάτι το διαφορετικό…»
Η Μαρία ζει στο νησί χειμώνα καλοκαίρι. Το χειμώνα η ζωή είναι δύσκολη, αλλά παρόλα αυτά δε θα άλλαζε με τίποτα την καθημερινότητα της. «Το να ζεις στη Φολέγανδρο είναι ευλογία. Τους χειμερινούς μήνες είναι λίγο δύσκολα τα πράγματα, αλλά σίγουρα ζεις χωρίς το άγχος της πόλης. Δε θα την άλλαζα με τίποτα…». Επισημαίνει η Μαρία. Και να προσθέσουμε κι εμείς με τη σειρά μας ότι ούτε κι εμείς θα την αλλάζαμε. Η Φολέγανδρος είναι ένας τόπος ευλογημένος. Διαθέτει όσα χρειάζεται ο άνθρωπος για να νιώθει ελεύθερος, δημιουργικός κι ευτυχισμένος. Στην Άνω Μεριά, τα σπίτια του οικισμού, ακροβατούν πάνω στη ράχη του βουνού. Ο χρόνος εδώ έχει σταματήσει. Και οι κάτοικοι του ζουν συντροφιά με το σφύριγμα του ανέμου. Το Καλοκαίρι που τα παιδιά είναι πολύ περισσότερα, οι γειτονιές του νησιού γεμίζουν φωνούλες. Τα απογεύματα, το Μπουλούκι των παιδιών τρέχει στα καλντερίμια και όταν πια πέσει για τα καλά ο ήλιος, οι γιαγιάδες φωνάζουν τα εγγόνια τους για να συμμαζευτούν. Όμορφες εικόνες, που γίνονται αναμνήσεις όταν τα χρόνια πια περάσουν.
Σήμερα η Μαρία είναι ευτυχισμένη, γιατί η «Κουζίνα της γιαγιάς» της δίνει ζωντάνια. Και σε αυτήν, αλλά και στον τόπο της. «Είμαι χαρούμενη. Νιώθω όμορφα, και μέσα από αυτή την συνέντευξη με κάνατε να πάω και εγώ πίσω το χρόνο. Νοσταλγία για την γιαγιά και τον Παππού…». Τελειώνει αρκετά συγκινημένη η Μαρία. Και ίσως από κάπου ψηλά η γιαγιά της Μαρίας να χαμογελά ικανοποιημένη.
Περιπλανηθείτε στην "Κουζίνα της Γιαγιάς" διαδικτυακά : https://www.facebook.com/handmadebyfolegandros https://www.facebook.com/Marianthi-Studios-Folegandros-1375012895867896
