Ενα «Παραμυθοσέντουκο» γεμάτο αναμνήσεις, εικόνες κι ιστορίες!

Τα παραμύθια είναι ένα ταξίδι. Ένα ταξίδι στο χρόνο, ένα ταξίδι στην παράδοση. Σε τόπους μαγικούς αλλά και σε τόπους μακρινούς. Διδάσκουν  και μας κάνουν καλύτερους ανθρώπους. Στον κόσμο του παραμυθιού,ο άνθρωπος παλεύει για το δίκιο του. Δεν το βάζει κάτω. Παλεύει για την ζωή του και νικάει το κακό με την καλοσύνη του…Η αφήγηση αποτελεί μορφή τέχνης. Ο αφηγητής πρέπει να έχει την ικανότητα να κρατάει ακούραστα το ενδιαφέρον των ακροατών.  Να έχει την ικανότητα να σαγηνεύει τα πλήθη. Θέλει μαεστρία και ταλέντο. Μα πάνω από όλα θέλει αγάπη…

Η Νίκη Κάπαρη είναι Αφηγήτρια, Δασκάλα και Λαογράφος. Οι σπουδές της  στην Παιδαγωγική Ακαδημία Λαμίας, τα μαθήματα κλασικού τραγουδιού και θεατρικού παιχνιδιού την  έφεραν πιο κοντά στην τέχνη της αφήγησης. Κατάγεται απ’ την Ζάκυνθο. «Ένα νησί που στα καντούνια  του αντηχούν ακόμα καντάδες, η ποίηση του  Σολωμού και του Κάλβου. Είναι ολοζώντανη κι ο αέρας του μυρωμένος περνά από τα λιοστάσια με τις αιωνόβιες ελιές και τ’ αμπέλια. Φτάνει στα παραμυθένια του ακρογιάλια και αναστατώνει τον νου και την καρδιά!». Μας λέει με καμάρι η Νίκη. Το επίθετο της Νίκης θυμίζει καλοκαίρι, θυμίζει νησί…«Κάπαρη υπάρχει άφθονη στη Ζάκυνθο.  Κανείς δεν ξέρει να μου πει αν το επίθετο της οικογένειας σχετίζεται μ’ αυτό. Δεν έχει σημασία. Αυτό που ξέρω, είναι πως εμένα πάντα με γοήτευε αυτό το  φυτό, που φυτρώνει μόνο όπου θέλει και είναι πολύτιμο για τις ιδιότητές του από τις ρίζες ως τους καρπούς».

Η Νίκη είχε την τύχη να έχει νονά παραμυθού. Της έλεγε πως κάπαρη φυτρώνει εκεί που πέφτουν τ’ αποχτενίδια απ’ τις  νεράιδες σαν αυτές χτενίζονται κάτω απ’ το φως του φεγγαριού….Τα καλοκαίρια λαχταρούσε τις αφηγήσεις της.  «Η νόνα μου…μεγάλη παραμυθού! Κάθε καλοκαίρι που πήγαινα στο νησί λαχταρούσα ν’ ακούσω τα παραμύθια που με τόση μαεστρία ήξερε να αφηγείται». Και συνεχίζει. «Ήταν και το σκηνικό μοναδικό! Το σπίτι μας μια ”κατοικία” μέσα στα λιοστάσια , με το πηγάδι στην αυλή ,το αμπελάκι πλάι μας και το φως της λάμπας.  Ηλεκτρικό δεν είχαμε ακόμα. Να συναγωνίζεται το φως των αστεριών και να δημιουργεί σκιές που γίνονταν στοιχειά, λάμνισσες , νεράιδες. Κάπως έτσι ρίζωσε το παραμύθι μέσα μου που με τόση αγάπη και απλότητα εκείνη φύτεψε. Από εκείνα τα χρόνια ξεκινά το παραμυθοταξίδι μου».

 

Πανέμορφες μελωδείες, εκπληκτικές αφηγήσεις, σε νησιώτικο φόντο!

 

Η Νίκη, από  το 1988 εργάζεται ως δασκάλα σε δημοτικά σχολεία. Δουλεύει το παραμύθι πάρα πολύ με τους μαθητές της κι εκείνοι περιμένουν πως και πως την ώρα που θα τους αφηγηθεί παραμύθι.«Είναι η ώρα που αποφορτιζόμαστε από τις εντάσεις που δημιουργούνται στην μαθησιακή διαδικασία.  Που ανατρέπονται τα στερεότυπα της σχολικής τάξης και έχουμε ουσιαστική επικοινωνία και μάθηση μέσα από τους κώδικες του παραμυθιού. Είναι αλήθεια αξιοσημείωτο πως μου λένε ”Κυρία, είστε διαφορετική όταν μας λέτε παραμύθι. Γίνεται να είστε παραμυθού όταν κάνουμε μαθηματικά;” Αυτό  δείχνει πόσο χρήσιμη είναι η μύηση των εκπαιδευτικών στην αφηγηματική διαδικασία».

Το παραμύθι διευκολύνει τις σχέσεις δασκάλων- μαθητών , βοηθά στην χαλάρωση και ένας ήρεμος μαθητής συγκεντρώνεται και μαθαίνει πιο εύκολα.«Η δουλειά μου ως δασκάλα, με έκανε να συνειδητοποιήσω την παιδαγωγική αξία του παραμυθιού. Στο επίπεδο της φαντασίας, τα παιδιά  φεύγουν από το σπίτι τους αναζητώντας καλύτερη ζωή. Αναμετριούνται με τους κινδύνους ,πολεμούν για να ελευθερώσουν  και να  κερδίσουν την αγαπημένη τους, αντιμετωπίζουν την αδικία και καταλαβαίνουν πως για να ζήσουν αυτοί καλά κι εμείς καλύτερα πρέπει να παλέψουν και ν’ αγωνιστούν».

Η Νίκη Κάπαρη έχει συνοδοιπόρο στα παραμυθοταξίδια της τον μουσικό Γιάννη Ψειμάδα. Η μουσική του λειτουργεί σαν μία παράλληλη αφήγηση σεβόμενη τον λόγο…«Ο Γιάννης Ψειμάδας, είναι ένας σπουδαίος μουσικός με μεγάλη διαδρομή και έργο, με αποκορύφωμα την σύνθεση της μουσικής από το 2013 για την αφή της Ολυμπιακής Φλόγας. Μας έφερε κοντά η κοινή αγάπη για το παραμύθι. Μεγαλωμένος σε αγροτική περιοχή είχε βιώσει το παραμύθι  από παιδί με γιαγιάδες και παππούδες παραμυθάδες. Τόσο λόγω βιωμάτων όσο και λόγω παιδείας ,ταλέντου και αντίληψης, είναι μοναδικός στο να αγκαλιάζει την αφήγηση με τις μουσικές και τα ηχητικά τοπία που δημιουργεί.Η κάθε νότα του,  είναι σοφά τοποθετημένη στο σημείο που χρειάζεται. Υπάρχει μια βαθιά αρμονία ανάμεσα στη μουσική και τον λόγο που οδηγεί τον ακροατή σε βαθιά ταξίδια της ψυχής και του μυαλού».

 

Η απόλυτη ελευθερία έκφρασης…

 

«Ο Γιάννης, παίζει  επί σκηνής πολλά μουσικά όργανα. Όργανα παραδοσιακά κυρίως και ασυνήθιστα,  από όλο τον κόσμο.  Για οποία έχει μια ιδιαίτερη αγάπη.  Να συλλέγει και να μαθαίνει την ιστορία και τον μύθο τους. Ακόμα και την μυρωδιά από το εργαστήρι του κατασκευαστή τους.  Κι αυτό όπως λέει του δημιουργεί μια ιδιαίτερη δυνατότητα,έμπνευση και αλληλεπίδραση με το κάθε μουσικό όργανο».

«Χρησιμοποιεί τα μουσικά όργανα δημιουργώντας ηχητικά τοπία και κατά την διάρκεια του λόγου και γέφυρες ενδιάμεσα στις σιωπές της αφήγησης σε δοσολογίες που με την εμπειρία του και ως μουσικοσυνθέτης θεάτρου έχει αποκομίσει».

Το παραμυθοταξίδι ξεκίνησε το 2000 και ονόμασαν την ομάδα τους «Παραμυθοσέντουκο».  Ένα όνομα που τους ακολουθεί ακόμα… «Όταν ξεκινήσαμε το παραμυθοταξίδιμας». Μας λέει η Νίκη. « Είχαμε μαζί μας ένα σεντούκι όπου είχαμε κρυμμένα αντικείμενα.  Όλα χειροποίητα, όπως κούκλες, μάσκες, παράξενα υφάσματα που σχετίζονταν με τα παραμύθια μας και τα εμφανίζαμε τελετουργικά ανάλογα με την ιστορία που λέγαμε .Ήταν ένα παιχνίδι που έκρυβε μυστήριο και κινητοποιούσε τη φαντασία των παιδιών αλλά και των μεγάλων ακροατών. Αυτό το σεντούκι ήταν και η αιτία που ονομάσαμε τότε την ομάδα ‘’Παραμυθοσέντουκο’’,ένα όνομα που αγαπήθηκε πολύ και μας ακολουθεί ακόμα».

Τα λαϊκά παραμύθια αναδύουν έναν ολόκληρο κόσμο.  Αποτελούν πολύτιμη  κληρονομιά μας και οφείλουμε να τα διαφυλάξουμε και να τα μεταδώσουμε στους νεότερους…Η Νίκη αγαπάει ιδιαίτερα την αφήγηση ελληνικών λαϊκών παραμυθιών στο μαγικό Αιγαίο…«Δεν ξεχωρίζω κάποιο παραμύθι. Κάθε φορά ανάλογα με την περίσταση, την ενέργεια του ακροατηρίου, κάποιο για εκείνη τη στιγμή γίνεται το αγαπημένο μου. Μέσα απ’ τα λόγια τους αναδύεται ένας ολόκληρος κόσμος τόσο κοντά  στα βιώματά μας ,στην κουλτούρα μας. Οι σκηνές από την φύση είναι ολόγυρά μας.  Γνώριμα τα δέντρα, γνώριμα τα αμπέλια, τα πηγάδια, τα σύμβολα όλα. Μας ενώνουν με τις ρίζες μας. Με την ιστορία μας. Οι χαρακτήρες των ανθρώπων,η ντοπιολαλιά όλο και κάποιου παππού, κάποιας  γιαγιάς, μου θυμίζουν που  ακόμα περιμένουν το εγγονάκι το καλοκαίρι…Και η κουκουβάγια και η ελιά τόσο στενά συνδέονται με τους αρχαίους θεούς μας…Τα λαϊκά ελληνικά παραμύθια είναι η πολύτιμη κληρονομιά μας που οφείλουμε για τις επόμενες γενιές να διαφυλάξουμε και να την κρατήσουμε ζωντανή».

«Γι’ αυτό αγαπώ και τόσο πολύ να αφηγούμαι στα νησάκια στο Αιγαίο. Στην αιγαιοπελαγίτικη αρχιτεκτονική, τόσο αρμονικά δεμένη με το περιβάλλον, στις αυλές, στα πεζούλια.  Όλα κάτασπρα να λάμπουν κάτω από το φως και  ν΄  ανταμώνουν τη θάλασσα. Εκεί το παραμύθι υπάρχει σαν βιωμένη και ζωντανή παράδοση.Εκεί νιώθω κι εγώ πως βρίσκω την άκρη του νήματος, τον μίτο που με οδηγεί στον προφορικό λόγο των λαϊκών παραμυθάδων».

 

Η Ελλάδα μέσα από νότες και παραμύθια…

 

Η Νίκη μαζί με τον μουσικό της αφηγείται  παραμύθια και στα μουσεία. Δέκα ολόκληρα χρόνια αφηγείται ιστορίες στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο μπροστά στα εκθέματα ,σ’ όλες τις αίθουσες.  Ιστορίες από την αρχαία ελληνική μυθολογία.«Δεν υπάρχει πιο κατάλληλος χώρος από ένα αρχαιολογικό μουσείο ν΄ ακουστούν ιστορίες που έπλασαν οι αρχαίοι  Έλληνες και οι ποιητές τους για τους θεούς και τους ήρωές τους. Μοναδική εμπειρία τόσο για εμάς όσο και για τους ακροατές».

Τι προσόντα όμως πρέπει να έχει ένας καλός αφηγητής; «Η αφήγηση είναι μια δύσκολη τέχνη με πολλές απαιτήσεις. Επειδή μιλάμε σε συνθήκες παράστασης πια, ο παραμυθάς , η παραμυθού σήμερα πρέπει να έχει γνώσεις και υπόβαθρο τέτοιο ώστε να μπορεί να σταθεί στην σκηνή. Πάνω από όλα όμως πρέπει να έχει το χάρισμα να συνδέεται με το παραμύθι και να επικοινωνεί με το κοινό».

Μέσα από το παραμύθι το παιδί μπορεί να ανακαλύψει τα ταλέντα του και να γίνει καλύτερος πολίτης του κόσμου…Ένας ελεύθερος άνθρωπος…«Σε όλα τα παραμύθια είναι διάχυτη η αρμονία του ανθρώπου με την φύση. Και η φύση ανταποδίδει σε μέγιστο βαθμό τα καλά της. Ο άνθρωπος παλεύει για το δίκιο του.  Δεν το βάζει κάτω.  Παλεύει για την ζωή του και νικάει το κακό με την καλοσύνη του. Λέγοντας παραμύθια σε ένα παιδί βάζουμε τα θεμέλια για να γίνει ένας ενεργός πολίτης, ένας ελεύθερος άνθρωπος».

Η Νίκη μαζί με τον Γιάννη μιλά μέσα από τα παραμύθια για εκείνα που δεν μπορούν να ειπωθούν αλλιώς και μας προσκαλούν  μέσα από τον παραμυθιακό λόγο να το πράξουμε μαζί. Για να ζήσουν κι αυτοί καλά κι εμείς καλύτερα…

Λαϊκά παραμύθια που έχει η ίδια αποδώσει κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Στεφανή, «Ο Κύκνος και η Πεντάμορφη», «Οι Δώδεκα μήνες»,  «Το μαντήλι της νεράϊδας».

https://www.facebook.com/NikiKapariStoryteller/

 

 

 

 

 

 

 

 

Καθόλου σχόλια

    This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.

    Subscribe To Our Newsletter
    Subscribe to our email newsletter today to receive the latest news!
    No Thanks
    Με την εγγραφή σου συμφωνείς να λαμβάνεις τα νέα και τα ενδιαφέροντα θέματα του HumanStories και με την Πολιτική Προστασίας Δεδομένων. Μπορείς να διαγραφείς από την λίστα οποιαδήποτε στιγμή.
    Don't miss out. Subscribe today.
    ×
    ×
    WordPress Popup Plugin
    Subscribe To Our Newsletter
    No Thanks
    Με την εγγραφή σου συμφωνείς με την Πολιτική Προστασίας Δεδομένων.
    Don't miss out. Subscribe today.
    ×
    ×
    WordPress Popup Plugin