Μη παρακαλώ σας μη λησμονάτε τον…τόπο μου
Το σχολείο της Τελένδου είναι ένα «πληγωμένο» σχολείο. Για όσους δε γνωρίζουν, η Τέλενδος είναι το μικρό νησάκι που βρίσκεται δίπλα στην Κάλυμνο και που κάποτε ήταν ενωμένα μεταξύ τους. Μετά τον πόλεμο, το μικρό νησί της Τελένδου απέκτησε Δημοτικό Σχολείο, γιατί το κράτος επιθυμούσε τότε, όλοι οι νέοι να μορφωθούν. Σήμερα, το Δημοτικό σχολείο Τελένδου είναι ένα ιστορικό κτίριο για την Ελλάδα μας. Όπως κάθε μικρό σχολείο που κτίστηκε εκείνα τα χρόνια με έναν κοινό σκοπό. Τη μόρφωση των παιδιών της.
Το μικρό νησί της Τελένδου, το χειμώνα έχει λίγους κατοίκους, και το Δημοτικό Σχολείο ένα και μοναδικό μαθητή. Τον Σάββα. Το κράτος, διατηρεί το σχολείο ανοιχτό κι αυτό είναι σημαντικό. Σημαντικό για το νησί αλλά ακόμη πιο σημαντικό για τον μαθητή. Η Δέσποινα Μιχαήλ είναι φέτος η δασκάλα του Σάββα. Εκτός από δασκάλα, η Δέσποινα είναι για τον Σάββα το παρεάκι του. Η Δέσποινα έχει καταγωγή από την Φλώρινα και τις Σέρρες, όμως γεννήθηκε και μεγάλωσε στο Ντύσσελντορφ Γερμανίας.
«Οι παππούδες, μου μετανάστευσαν εκεί όπως πολλοί Έλληνες εκείνη την εποχή, αναζητώντας καλύτερες επαγγελματικές ευκαιρίες. Είμαι παιδί μεταναστών τρίτης γενιάς, κάτι που διαμόρφωσε την ταυτότητά μου αλλά και τον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβάνομαι τις δυο κουλτούρες. Το ελληνικό στοιχείο, κυριαρχούσε πάντα στην ζωή μου καθώς η οικογένειά μου διατηρούσε τη γλώσσα, τις αξίες και τις παραδόσεις της πατρίδας μας. Όταν επέστρεψα μόνιμα στην Αλεξανδρούπολη στην ηλικία των 18 ετών για να σπουδάσω στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, οι εντυπώσεις ήταν ανάμεικτες. Αφενός αισθανόμουν οικεία και συνδεδεμένη με την πατρίδα και αφετέρου η καθημερινότητα στην Ελλάδα ήταν μία πρόκληση καθώς έπρεπε να προσαρμοστώ σε ένα διαφορετικό σύστημα.
Όταν τελείωσα τις σπουδές, είχα την επιλογή να επιστρέψω Γερμανία όπου θα μπορούσα να εργαστώ ως εκπαιδευτικός άμεσα, όμως προτίμησα να συνεχίσω τη ζωή μου στην Ελλάδα παρ’ όλο που ήξερα ότι θα έπρεπε να περιμένω κάποια χρόνια μέχρι να δουλέψω ως εκπαιδευτικός σε κάποιο σχολείο». Μας λέει η Δέσποινα στο humanstories.gr.
Οι διαφορές Ελλάδας -Γερμανίας στο εκπαιδευτικό σύστημα
«Οι διαφορές μεταξύ γερμανικού και ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος είναι μεγάλες. Στη Γερμανία, το σύστημα είναι οργανωμένο με άμεση επαγγελματική αποκατάσταση. Στην Ελλάδα υπάρχουν σημαντικά ελλείμματα και δεν υπάρχει άμεση επαγγελματική αποκατάσταση. Όμως ένα πολύτιμο στοιχείο του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος είναι η σχέση μεταξύ εκπαιδευτικών και μαθητών που είναι πιο “ζεστή και ανθρώπινη”».
Η Δέσποινα δίδαξε ως αναπληρώτρια σε Χαλκιδική, Κρήτη, Καστελλόριζο, Πάτμο. Και τώρα στην Τέλενδο. Μας αναφέρει την εμπειρία της και τον σπουδαίο ρόλο που επιτελούν τα μικρά σχολεία για την κοινότητα. «Κάθε χρονιά ως αναπληρώτρια ήταν διαφορετική. Με αφετηρία την Αλεξανδρούπολη και μία βαλίτσα στο χέρι έπρεπε εντός λίγων ημερών να παρουσιαστώ στο μέρος πρόσληψης. Το ταξίδι αυτό πάντα ξεκινούσε με ανάμεικτα συναισθήματα. Από τη μία ακολουθείς το όνειρό σου και από την άλλη πρέπει να αφήσεις πίσω τη “ζωή σου”. Πριν από λίγα χρόνια, δεν θα μπορούσα ποτέ να φανταστώ ότι θα πάω να διδάξω σε αυτά τα μέρη». Θυμάται η Δέσποινα και συνεχίζει:
«το Καστελλόριζο και η Τέλενδος έχουν κάποια κοινά στοιχεία, όπως ότι είναι μικρά νησιά με ελάχιστους κατοίκους και είναι απομονωμένα. Και στα δυο αυτά νησιά το σχολείο αποτελεί σημαντικό πυλώνα της κοινωνίας. Ένας μικρός τόπος ξαναγεννιέται και ανθίζει μέσα από τα παιδιά και τα σχολεία. Η συνεργασία με την τοπική κοινότητα είναι ζωτικής σημασίας και όλοι μπορεί να συμβάλλουν στην ομαλή λειτουργία των σχολείων. Ωστόσο, η εμπειρία στην Τέλενδο είναι πρωτόγνωρη καθώς στο σχολείο φοιτά ένας μόνο μαθητής σε αντίθεση με το Καστελλόριζο, όπου φοιτούσαν 30 παιδιά στο 3/θέσιο Δημοτικό. Και στα δύο αυτά μικρά διαμάντια του Αιγαίου υπάρχει το αίσθημα αλληλεγγύης και αλληλοβοήθειας».
Η Σχέση Δασκάλας-Μαθητή σε ένα μικρό νησί. Και τα μαθήματα ζωής
«Ο Σάββας είναι ένα ξεχωριστό παιδί και η κάθε στιγμή κοντά του είναι μια εμπειρία. Επομένως και η κάθε εμπειρία είναι για μένα μάθημα. Μέσα από τα μάτια του Σάββα ανακαλύπτω συνεχώς νέα στοιχεία του κόσμου αυτού. Στην περίπτωση αυτή και διδάσκω αλλά και μαθαίνω πολλά πράγματα. Είναι μία αμφίδρομη διαδικασία.
Στην Τέλενδο η καθημερινότητα είναι πιο απλή αλλά γεμάτη. Ο μαθητής είναι στενά συνδεδεμένος με την φύση, τους ανθρώπους και ζει την κάθε στιγμή… Είναι “παιδί”!!! Μέσα από την απέραντη αγάπη του για τη βάρκα, τη θάλασσα και τα μικρά και απλά καθημερινά πράγματα καταλαβαίνω την ελευθερία που αισθάνεται όταν βρίσκεται στο αγαπημένο του νησί. Σε πρακτικό επίπεδο, εδώ η διαδικασία μάθησης είναι πιο προσωποποιημένη και ο ρόλος μου είναι πολυδιάστατος. Προσπαθώ να είμαι πιο ευέλικτη, να προσαρμόζω την διδασκαλία και να ενσωματώνω σε αυτή θέματα και στοιχεία που σχετίζονται με τα ενδιαφέροντά του. Κάθε μικρή πρόοδος και επιτυχία αποκτά εδώ ακόμα μεγαλύτερη αξία. Τέλος, πρέπει να λειτουργώ όχι μόνο ως εκπαιδευτικός αλλά και ως “φίλη- συμμαθήτρια” του μοναδικού μαθητή για να καλύψω όποιες ανάγκες μπορώ».
Η πρόκληση να είσαι εκπαιδευτικός σε μικρούς τόπους
«Στο επάγγελμά μας, θεωρώ πως πάντα θα συναντάμε ευκολίες και δυσκολίες. Το να είσαι εκπαιδευτικός σε ένα τέτοιο μέρος, για μένα είναι μία πρόκληση που αξίζει. Συνειδητά επέλεξα την Τέλενδο, καθώς θεωρώ πως είναι μια εμπειρία ζωής. Το να είσαι εκπαιδευτικός σε ένα τέτοιο μέρος, δεν σημαίνει μόνο οργανώνω το μάθημα. Είναι πολλά περισσότερα… Εδώ, το έργο του δασκάλου δεν σταματά όταν τελειώνει η διδακτική ώρα. Νιώθω ότι πέρα από μαθησιακά είναι σημαντικό να υποστηρίζω ψυχολογικά τον μαθητή και την οικογένεια, αλλά και να συνεισφέρω στην διατήρηση της ελπίδας γι’ αυτό το σχολείο. Επιπροσθέτως, ως εκπαιδευτικός μαθαίνεις να εκτιμάς την “εξατομικευμένη” εκπαίδευση και μέσα από την βαθιά και ουσιαστική σχέση που χτίζεται μεταξύ εκπαιδευτικού και μαθητή, αντιλαμβάνεσαι την ουσιαστική εκπαίδευση. Φυσικά, δεν είναι όλα ρόδινα.. υπάρχουν πολλές δυσκολίες, τις οποίες όμως προσπαθώ να αντιμετωπίζω καθημερινά!»
Οι μικροί τόποι πρέπει και μπορούν να αποτελούν πρότυπα για τη χώρα μας. Δυστυχώς δεν είναι πάντα έτσι. Η Τέλενδος βρίσκεται σε πολύ κοντινή απόσταση από την Κάλυμνο κι όμως το χειμώνα ερημώνει. Θα μπορούσε όμως ένα Δημοτικό Σχολείο να γίνει Πρότυπο κτιριακά και Καινοτόμο στην εκπαίδευση για να προσελκύσει μαθητές;
«Στο Δημοτικό Σχολείο Τελένδου έχουν γίνει κάποιες εργασίες συντήρησης σε βάθος χρόνων. Παρ’ όλα αυτά, υπάρχουν αρκετές ελλείψεις. Θεωρώ όμως σημαντικό να υπάρχει στήριξη από την πολιτεία ή ακόμα να δοθεί κάποιο κίνητρο να μετακομίσουν κάποιες οικογένειες σε τέτοιες περιοχές. Τα μικρά αυτά σχολεία με την κατάλληλη υλικοτεχνική υποδομή, θα μπορούσαν να είναι πρότυπα και να εφαρμόζουν καινοτόμες πρακτικές διδασκαλίας. Η αναβάθμιση των μικρών σχολείων θα μπορούσε να δώσει ζωή σε ολόκληρη την κοινότητα αφού το σχολείο είναι κέντρο μάθησης και πολιτισμού. Οπότε, ναι, πιστεύω πως το Δημοτικό Σχολείο Τελένδου θα μπορούσε να προσελκύσει μαθητές και να δώσει ζωή στο νησί».
Κτιριακά, το Δημοτικό σχολείο Τελένδου εδώ και αρκετά χρόνια μοιάζει με ένα μικρό εργοτάξιο. Θυμίζει τη γνωστή ιστορία «το γεφύρι της Άρτας». Όλες οι εργασίες γίνονται με αργές κινήσεις. Κι εκεί που ξεκινούν οι εργασίες με πιο εντατικούς ρυθμούς κάπου σταματούν απότομα… «Τις πρώτες μέρες που άνοιξε το σχολείο μεταφερθήκαμε σε έναν χώρο που παραχώρησε η εκκλησία γιατί γινόντουσαν κάποιες εργασίες εσωτερικά του κτιρίου. Πλέον κάνουμε κανονικά μάθημα στο σχολείο, όμως οι εργασίες διακόπηκαν. Εσωτερικά και εξωτερικά του κτιρίου γίναν κάποιες εργασίες, όμως ο προαύλιος χώρος δεν είναι ακόμα έτοιμος. Ευελπιστούμε να ξεκινήσουν και πάλι οι εργασίες σύντομα και να ολοκληρωθεί ο προαύλιος χώρος». Μας επισημαίνει η Δέσποινα.
Ο προαύλιος χώρος του Σχολείου είναι σημαντικός και πρέπει οπωσδήποτε να ολοκληρωθούν οι εργασίες. Είναι απαραίτητο έργο για την καλή ψυχολογία του μαθητή. Στο νησί δεν υπάρχει παιδική χαρά και γηπεδάκι, η αυλή του σχολείου δεν είναι απαραίτητή μόνο για το μαθητή αλλά και για όλο το νησάκι. Και όπως το Δημοτικό σχολείο των Αρκιών αποτελεί σήμερα το στολίδι του νησιού, έτσι και το Δημοτικό Σχολείο Τελένδου μπορεί να γίνει πρότυπο.
Παρέλαση στην Τέλενδο; Γιατί όχι
«Το πρώτο πράγμα που σκέφτηκα για την παρέλαση ήταν να γίνει στην Τέλενδο, έστω και για τους λίγους κατοίκους του νησιού. Θα ήταν, επίσης εξαιρετικό, εάν μπορούσε να έρθει μια μικρή ομάδα μαθητών από άλλα σχολεία της Καλύμνου ή έστω κάποιοι ντόπιοι μαθητές να παρελάσουν στην Τέλενδο. Δυστυχώς, δεν ήταν εφικτό. Θα συνεχίσω όμως την προσπάθεια για κάποια από τις επόμενες παρελάσεις..»
Στο Humanstories.gr αγαπάμε τα μικρά μας σχολεία. Θεωρούμε ότι οι μικροί τόποι μπορούν να γίνουν πρότυπα για τους μεγαλύτερους τόπους. Ίσως σε κάποιους να φαίνεται ρομαντικό όλο αυτό, όταν όμως υπάρχουν άνθρωποι που θέλουν να δώσουν το κάτι παραπάνω σε όλους αυτούς τους μικρούς τόπους, Εμείς, πρέπει να τους στηρίξουμε. Να τους ακούσουμε και όλοι μαζί να κάνουμε το αδύνατο δυνατό. Γι’ αυτό θα κλείσουμε και με την παράκληση της Δασκάλας της Τελένδου:
«Αυτό που χρειαζόμαστε είναι η αγάπη σας και η στήριξή σας».
Και συνεχίζει: «Αυτό που με θλίβει στο σχολείο είναι ο προαύλιος χώρος. Θα ήθελα πολύ να υπάρχει μια τσουλήθρα, μια τραμπάλα…. οτιδήποτε θα μπορούσε να θυμίσει έστω και λίγο προαύλιο χώρο σχολείου. Καθόμαστε στην τραμπάλα και ο Σάββας χαίρεται, όμως εγώ φοβάμαι να κάτσουμε γιατί είναι πολύ επικίνδυνο να χτυπήσουμε. Είναι όλα σκουριασμένα και σπασμένα».
