«Εκεί που η μνήμη ανθίζει: Το Βασιλί ξαναβρίσκει τον παλμό του»

Το χωριό Βασιλί στα Φάρσαλα κατοικήθηκε από το πρώτο μισό της 5ης χιλιετίας π.Χ. Ο νεολιθικός οικισμός, αποκαλύφθηκε τυχαία πριν από αρκετά χρόνια. Η έρευνα διαπίστωσε ότι η τελευταία φάση του οικισμού καταστράφηκε από φωτιά, καθώς οι κατασκευές και τα υπολείμματα των σπιτιών βρέθηκαν έντονα καμένα. Τα ευρήματα περιλαμβάνουν μεγάλες ποσότητες κεραμικής της περιόδου, με εξαιρετικά δείγματα διακοσμημένων αγγείων, εργαλεία από πέτρα και οστά, πήλινα ειδώλια και σφοντύλια που υποδεικνύουν την κατεργασία του μαλλιού κ.ά. Η έρευνα στρέφεται και στη διερεύνηση περιβαλλοντικών παραμέτρων της εποχής εκείνης, με βάση την ανάλυση των αποθέσεων. Πέρασαν περίπου 4.500 χρόνια μετά την οριστική εγκατάλειψη του οικισμού, όταν στα ανώτερα στρώματα των αποθέσεων, που σκέπασαν το νεολιθικό οικισμό, κάτοικοι ενός χωριού της ελληνιστικής περιόδου χρησιμοποίησαν τον ίδιο χώρο για να θάψουν τους νεκρούς τους (περίπου τον 3ο αιώνα π.Χ.).

Τα τελευταία χρόνια, το Βασιλί ζωντανεύει ξανά χάρη στην προσπάθεια των ίδιων των κατοίκων του. Ο Πολιτιστικός Σύλλογος Βασιλί κάνει μια τεράστια  προσπάθεια με δράσεις που στοχεύουν στην αναβίωση της πολιτιστικής ταυτότητας του τόπου. Ένα από τα σημαντικότερα επιτεύγματά του είναι η δημιουργία του Λαογραφικού Μουσείου Βασιλί, το οποίο άνοιξε επισήμως τις πύλες του τον Μάιο του 2025.

Κτήριο Μουσείου. Το πέτρινο κτήριο του 1930 που φιλοξενεί σήμερα το Λαογραφικό Μουσείο Βασιλί. Παλαιότερα λειτουργούσε ως παντοπωλείο του χωριού.

Το Λαογραφικό Μουσείο στεγάζεται σε ένα πέτρινο κτήριο του 1930, το οποίο άλλοτε λειτουργούσε ως παντοπωλείο..  «Μετά από την ευγενική  παραχώρηση του κτιρίου από συγχωριανό μας,  σιγά σιγά συγκεντρώσαμε μία μεγάλη συλλογή -σκεύη, εργαλεία, υφαντά και ασπρόμαυρες φωτογραφίες- όλα δωρεές των κατοίκων.  Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι εντός της συλλογής φιλοξενείται και μια γωνιά αφιερωμένη στην Καβάλα ως ένδειξη ευγνωμοσύνης για την απρόσκοπτη βοήθεια και αλληλεγγύη που επέδειξαν μέλη της Ένωσης Παλαιών Προσκόπων Καβάλας κατά τη διάρκεια των δύο καταστροφικών πλημμυρών που έπληξαν το χωριό μας το 2020 και 2023. Η φιλία αυτή επισφραγίστηκε με την υπογραφή πρωτοκόλλου αδελφοποίησης των δύο συλλογών». Αναφέρει στο Humanstories.gr η πρόεδρος του Πολιτιστικού Συλλόγου Βασιλί, Μαρία Προσμίτη και συνεχίζει:

Η ειδικά διαμορφωμένη γωνιά του Μουσείου, αφιερωμένη στην Καβάλα. Μια πράξη ευγνωμοσύνης για τη στήριξη των Προσκόπων Καβάλας μετά τις πλημμύρες του 2020 και 2023.

«Αυτό που προσπαθεί ο σύλλογος μέσω του μουσείου είναι να αναδείξει τον τρόπο ζωής των προγόνων μας.  Τις δυσκολίες που βίωναν καθημερινά, αλλά και τις αξίες και τα ιδανικά της προπολεμικής και μεταπολεμικής Ελλάδας. Για τον σκοπό αυτό εκδώσαμε το 2023 κι ένα βιβλίο ιστορικού-λαογραφικού περιεχομένου για την ιστορία  του χωριού με ασπρόμαυρες φωτογραφίες αλλά και μαρτυρίες των συγχωριανών μας,  με τίτλο:  «ίχνη του χθες: Βασιλί Φαρσάλων 1900-1980».

Το βιβλίο «Ίχνη του χθες: Βασιλί Φαρσάλων 1900–1980»,  καταγράφει την προφορική ιστορία και τις μνήμες του χωριού.

«Στόχος μας, είναι να πετύχουμε την εξωστρέφεια του χωριού μας αλλά και  να αφήσουμε το στίγμα μας στα πολιτιστικά δρώμενα του τόπου. Η συλλογή απευθύνεται σε σχολεία, σε συλλόγους, σε οποιονδήποτε είναι λάτρης της παράδοσης. Παράλληλα εκτυπώσαμε προωθητικά φυλλάδια ενημερώνοντας  το ευρύ κοινό  για τις εκπαιδευτικές δράσεις του μουσείου. Σε μια εποχή που η επαρχία αργοσβήνει, τέτοιες πρωτοβουλίες αποτελούν μια πράξη αντίστασης στη λήθη και ένα στοίχημα για το μέλλον». Τελειώνει η Μαρία.

Αντικείμενα καθημερινής ζωής από τις πρώτες δεκαετίες του 20ού αιώνα. Όλα αποτελούν δωρεές των κατοίκων του Βασιλί.