Ο «καλός στρατιώτης Σβέικ» της Przemyśl

«Ο καλός στρατιώτης Σβέικ», κάθεται επάνω σε ένα κιβώτιο με πυρομαχικά.  Στο ένα του χέρι, κρατά ένα ποτήρι μπύρας και στο άλλο την αγαπημένη του πίπα.  Μπροστά του, στέκεται ο σκύλος του και τον κοιτάζει.  Ο ήρωας, από το σατιρικό αντιπολεμικό διήγημα του Τσέχου συγγραφέα Γιάροσλαβ Χάσεκ, φτιαγμένος από τον γλύπτη, Jacek Szpak κοσμεί την κεντρική πλατεία της πόλης Przemyślστην Πολωνία.  Μιας πόλης 60 περίπου χιλιάδων κατοίκων.  Τι ειρωνεία;  «Ο καλός στρατιώτης Σβέικ» κάθεται λίγα χιλιόμετρα μακριά από τον συνοριακό σταθμό της Medyka.  Εκεί από όπου εκατοντάδες χιλιάδες πρόσφυγες από την Ουκρανία, περάσανε και συνεχίζουν να περνάνε, προκειμένου να ξεφύγουν από τον πόλεμο και τους Ρώσους στρατιώτες.  Εκατό περίπου χρόνια (1921–1923) από την ημέρα που ο Γιάροσλαβ Χάσεκ έγραψε το διήγημα «ο καλός στρατιώτης Σβέικ», ο ήρωας του ως άγαλμα υποδέχεται με το αφελές απλοϊκό του χαμόγελο τους πρόσφυγες.

φωτογραφία Νικόλας Οικονόμου

Η Przemyśl είναι από τις πιο φιλόξενες πόλεις της Πολωνίας για τους πρόσφυγες που περνούν τα σύνορα.  Υπάρχουν δύο μεγάλα εμπορικά κέντρα, τα οποία έχουν μεταμορφωθεί σε προσφυγικούς καταυλισμούς, ενώ στο σιδηροδρομικό σταθμό της πόλης, καθημερινά, πρόσφυγες πάνε και έρχονται.  Κάποιοι φεύγουν από την Ουκρανία και κάποιοι επιστρέφουν, στις περιοχές από τις οποίες έχουν αποχωρήσει οι Ρώσοι στρατιώτες.

Η Przemyśl, είναι η δεύτερη παλιότερη πόλη στην Νότια Πολωνία, μετά την Κρακοβία.  Ιδρύθηκε γύρω στο 8^ο αιώνα μετά Χριστόν και κατά την διάρκεια του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου, η πολιορκία της, ήταν η μεγαλύτερη σε διάρκεια πολιορκία του πολέμου. Του πολέμου δηλαδή, που ο «καλός στρατιώτης Σβέικ», κλήθηκε να πολεμήσει,  βάση του διηγήματος του Γιάροσλαβ Χάσεκ.

Το Selfierστην καρδιά της Przemyśl

Στην εντυπωσιακή πλατεία με τα πανέμορφα κτίρια, γύρω από το άγαλμα του «Καλού στρατιώτη Σβέικ», υπάρχουν πολλά μπαρ και εστιατόρια. Εκείνο που ξεχωρίζει πραγματικά είναι το Ζαχαροπλαστείο-καφέ, Selfier, της Ioanna Pichur.  Πέρα από τα γλυκά που φτιάχνει, φτιάχνει σοκολατάκια και σοκολάτες, πραγματικά εντυπωσιακές.  Όπως εντυπωσιακό είναι και το εσωτερικό του ζαχαροπλαστείου.

Στην πρώτη σελίδα του καταλόγου με τα γλυκά και τους καφέδες, η ιδιοκτήτρια του Selfier, ξεκινά κάνοντας μια αναφορά στην σχέση της με γλυκά από την παιδική της ηλικία.  Περιγράφει πως η γιαγιά της της έμαθε πως να φτιάχνει γλυκά, πως η μητέρα της της έμαθε να βάζει την ψυχή της και σε όποια γλυκά φτιάχνει και πως οι μαρένγκες για την Πάβλοβα της μητέρας της, την βοήθησαν να ξεπεράσει τις μεγαλύτερες δυσκολίες της ζωής της. Πως το Przemyśl κέικ, συντρόφευε όλες τις σημαντικές στιγμές της οικογένειας της και έτσι όταν άρχισε να ονειρεύεται την δημιουργία του Ζαχαροπλαστείου της, ήθελε η παραδοσιακή μέθοδος παρασκευής των γλυκών και τα αγνά υλικά, να ταξιδεύουν όσους θα έρχονταν εκεί, πίσω στην παιδική τους ηλικία.

«Ήθελα να δημιουργήσω ένα μέρος, όπου κάποιος θα ήθελε να γιορτάσει κάποιες σημαντικές ή όμορφες στιγμές, ή να καταφύγει εκεί, όταν θα ένιωθε αδύναμος σε κάποιες δύσκολες στιγμές της ζωής του. Ή ακόμη ένα μέρος, όπου κάποιος θα ήθελε να ξεφύγει με ένα ποτήρι καφέ και κάποιες γαλλικές μελωδίες να ακούγονται στην ατμόσφαιρα» αναφέρει η Ioanna Pichur.

Λίγα χιλιόμετρα μακριά από τα σύνορα της Πολωνίας με την Ουκρανία, στην πανέμορφη και ήρεμη Przemyśl, ο «Καλός στρατιώτης Σβέικ», πίνει την μπύρα του και καπνίζει την αγαπημένη του πίπα, ενώ μια ελαφριά γαλλική μελωδία, τον συντροφεύει. Αρκετοί στρατιώτες, στο μέτωπο της Ουκρανίας ζηλεύουν τον «καλό στρατιώτη Σβέικ».  Ακόμη και από αυτούς που εισέβαλαν σε μια ξένη χώρα και σκόρπισαν τον θάνατο. Ας ελπίσουμε ότι σύντομα θα τελειώσει όλο αυτό και όλοι θα μπορούν να απολαύσουν μια γαλλική μελωδία, πίνοντας καφέ και δοκιμάζοντας ένα κομμάτι Przemyśl κέικ, χαζεύοντας τον αιώνια χαρούμενο «καλό στρατιώτη Σβέικ» να πίνει την μπύρα του και να καπνίζει την αγαπημένη του πίπα στην κεντρική πλατεία της πόλης Przemyśl.