Νυμφαίο, Φλώρινα …Παραμυθένιο
Ο τόπος αυτός απέδειξε, ότι όταν οι άνθρωποι αγαπούν κάτι πολύ, μπορούν να κάνουν θαύματα! Το Νυμφαίο έχει χαρακτηριστεί ως διατηρητέος παραδοσιακός οικισμός, καθώς και ιστορικός τόπος. Το Φυσικό κάλος του , τα λιθόστρωτα μονοπάτια και τα πέτρινα αρχοντικά, θα σας ταξιδέψουν σε ένα παραμυθένιο σκηνικό. Θα το διαβείτε με τα πόδια ή αν προτιμάτε πάνω σε άλογο και θα ζεσταθείτε δίπλα στο τζάκι συντροφιά με ένα ζεστό ρόφημα…
Το Νυμφαίο είναι χτισμένο σε υψόμετρο 1.346 μέτρων στις πλαγιές του ανατολικού Βιτσίου, καλά κρυμμένο από τα αδιάκριτα μάτια. Θα ανηφορίσετε τα 9χλμ. δρόμου (από τον Αετό) με πολλές στροφές αλλά και με συντροφιά την επιβλητική και απειλητική εικόνα των φουγάρων από τα εργοστάσια της ΔΕΗ να καπνίζουν. Στο βάθος, θα σας ακολουθεί η εικόνα της λίμνης Ζάραρη με το Λιμνοχώρι να φαίνεται από ψηλά. Ξαφνικά, το σκηνικό θα μεταμορφωθεί καθώς θα προσεγγίσετε στο Παραμυθένιο οικισμό…
Ιστορική ανασκόπηση: Οι πρώτοι κάτοικοι ονόμασαν το χωριό Νιβεάστα , όνομα βλάχικης προέλευσης, με τρεις ερμηνείες : Νύφη λόγω της ομορφιάς του, αθέατη (nivista) διότι βρισκόταν σε σημείο όπου δεν γινόταν εύκολα ορατό και Χιονάτη ή Όπου μένει το χιόνι (nivessta) λόγω των χαρακτηριστικών χιονοπτώσεων του. Όταν στα τέλη του 18ου αιώνα οι Νιβεστιάνοι απώθησαν τους Γκέγκηδες επιδρομείς , το όνομα σταδιακά παραφθάρθηκε σε Νέβεσκα, το οποίο στα αρβανίτικα σημαίνει σαν εμάς δεν έχει, αλλά και δεν υπάρχει νύφη. Το 1928 πλέον μετονομάστηκε σε Νυμφαίο.
Ο οικισμός ιδρύθηκε γύρω στα 1385 από Βλάχους Οδίτες, δηλαδή λατινοφωνήσαντες αυτόχθονες Μακεδόνες που επί 1400 χρόνια φυλούσαν τη γειτονική Εγνατία οδό και οι οποίοι κατέφυγαν τότε στα απρόσιτα βουνά ύστερα από σκληρές μάχες με τους Οθωμανούς. Αυτοί ήταν, εκτός από κτηνοτρόφοι και άξιοι πολεμιστές. Γι΄ αυτό και πέτυχαν να γίνει το χωριό τους βακούφι. Μέχρι τις αρχές του 17ου αιώνα, ζούσαν κυρίως με ληστρικές επιδρομές στα τσιφλίκια του κάμπου. Το 1650-1680 όταν οι Τούρκοι κατέστρεψαν τη Νικολίτσα , ένα βλαχοχώρι στον Γράμμο, πολλοί Νικολιτσιώτες – περίφημοι αργυροχρυσοχόοι-εγκαταστάθηκαν στο Νυμφαίο και μύησαν τους Νιβεστιανούς στην τέχνη τους. Έτσι στα τέλη του 17ου αιώνα, το χωριό έγινε το κέντρο αργυροχρυσοχοίας όλων των Βαλκανίων για τους υπόλοιπους τρείς αιώνες. Όλο το χειμώνα κατεργάζονταν τα πολύτιμα μέταλλα και την άνοιξη έφευγαν μπουλούκια για να πουλήσουν την πραμάτεια τους στην Κωνσταντινούπολη και τις πόλεις που βρίσκονταν στα παράλια του Δούναβη αλλα και ως την Αίγυπτο, καβάλα σε καμήλες , όπως μαρτυρούν οι ρετρό φωτογραφίες από τη μόνιμη έκθεση στη Νίκειο Σχολή. Γυρνώντας πλούσιοι, στόλισαν το χωριό τους με εκκλησίες κι αρχοντικά. Τα αρχοντικά τους έχουν την σφραγίδα μιας ιδιαίτερα αναπτυγμένης τάξης. Μιας τάξης ευγενών οι οποίοι εκτός από περιουσία δημιούργησαν ένα υψηλό πρότυπο ζωής τόσο για τους ίδιους όσο και για τον τόπο τους. Η πτώση όμως ήρθε κατά την διάρκεια της γερμανικής κατοχής και του εμφυλίου, λόγω της θέσης του χωριού μέσα στο Βίτσι. Με τα χρόνια οι δύσκολες συνθήκες οδήγησαν το Νυμφαίο σε εγκατάλειψη.
Η αναγέννηση του τόπου…Από τους πρωτεργάτες αυτής της αναγέννησης ξεχωρίζουν ο Γιάννης Μπουτάρης , ο οποίος από τα μέσα του 1970 ξαναγύρισε στην ιδιαίτερη πατρίδα του, ξανάφτιαξε το παλιό οικογενειακό σπίτι και έστησε δύο ξενώνες και ο Νίκος Μέρτζος, επί πολλά χρόνια πρόεδρος της κοινότητας Νυμφαίου. Ο οικισμός αρχίζει να αναδύεται πάλι χάρη στην αγάπη και τη συλλογική προσπάθεια των ανθρώπων του. Κατάφερε να αναδείξει την ιστορία του και την αισθητική του χωριού σε αρμονία πάντα με το φυσικό περιβάλλον. Το αποτέλεσμα; Θα το κρίνετε εσείς αφού το Νυμφαίο κατάφερε τις τελευταίες δεκαετίες να γίνει σημαντικός τουριστικός προορισμός…
Το καταφύγιο της αρκούδας. Και αν δεν πειστήκατε για τα καλά αυτού του τόπου, το καταφύγιο της Αρκούδας είναι ένας σημαντικός λόγος να το επισκεφτείτε. Βρίσκεται λίγο πιο έξω από το Νυμφαίο. Σε μια περιφραγμένη έκταση 50 στρεμμάτων σε υψόμετρο 1.350 μ. μέσα σε φυσικό δάσος οξιάς, όπου φιλοξενούνται 10 πρώην αιχμάλωτες αρκούδες. Το καλά εκπαιδευμένο προσωπικό του Αρκτούρου θα σας καλωσορίσει και θα σας ξεναγήσει , «Στο σπίτι της Αρκούδας» εσείς το μόνο που έχετε να κάνετε, είναι απόλυτη ησυχία για να μην ταράξετε την ηρεμία τους… Οι αρκούδες αυτές δεν αναπαράγονται και δεν θα επιστρέψουν ποτέ ελεύθερες στη φύση, αφού απομακρύνθηκαν από τη μητέρα τους πριν προλάβουν να διδαχθούν τους βασικούς κανόνες επιβίωσης.
Καταφύγιο του Λύκου:Βρίσκεται στην Αγραπιδιά Φλώρινας. Η δημιουργία του ανταποκρίνεται στην ανάγκη εξάλειψης του φαινομένου της παράνομης κατοχής λύκων σε αιχμαλωσία από ιδιώτες. Στο ειδικά περιφραγμένο τμήμα φυσικού δάσους βελανιδιάς, έκτασης 70 στρεμμάτων, φιλοξενούνται 10 λύκοι. Μπορείτε να επισκεφθείτε για ξενάγηση το Καταφύγιο του Λύκου Σαββατοκύριακα και αργίες όλο το χρόνο .
Κέντρο Ενημέρωσης για την Καφέ Αρκούδα:Βρίσκεται στο ιστορικό κτίριο της Νικείου Σχολής στο Νυμφαίο, όπου παρουσιάζονται πληροφορίες για την εξέλιξη της καφέ αρκούδας, τη γεωγραφική κατανομή της στην Ελλάδα, τη βιολογία, την οικολογία, τους κινδύνους που το απειλούν καθώς και τους τρόπους αντιμετώπισής τους. Το Κέντρο απευθύνεται σε άτομα κάθε ηλικίας.
Ξενάγηση στο Νυμφαίο:Τη Νίκειο Σχολή, την δώρισε στο Νυμφαίο το 1928 ο καπνέμπορος Ζαν Νίκου, με τα εκλεπτυσμένα αρχιτεκτονικά στοιχεία, τα νεοβυζαντινά διακοσμητικά και το εντυπωσιακό πέτρινο καμπαναριό. Υπήρξε το σχολείο του χωριού.
Το «σπίτι των χρυσικών» όπως ονομάζεται το Μουσείο Αργυροχρυσοχοϊας, Λαογραφίας και Ιστορίας όπου σε ένα τριώροφο αρχοντικό εκτίθενται μοναδικές συλλογές ασημικών και εργαλείων, έπιπλα και περισσότερα από 60 ζωγραφισμένα πορτραίτα. (τηλ. 23860 31065).
Ιππικές διαδρομές. Υπάρχει φάρμα αλόγων – σχολή ιππασίας, όπου κάποιος μπορεί να ενοικιάσει άλογα για ιππασία και να απολαύσει μια μαγευτική βόλτα στο χωριό και στο δάσος με τη συνοδεία έμπειρου εκπαιδευτή.
Βόλτες στα λιθόστρωτα καλντερίμια του οικισμού, την κεντρική πλατεία καθώς και στην εκκλησία του Αγίου Νικολάου, με καμπάνες του 1856 και 1862 φτιαγμένες στην Κωνσταντινούπολη.