Μην κρίνεις ένα βιβλίο από το εξώφυλλο του
Ο φόβος, είναι ένα ανθρώπινο συναίσθημα και τον νιώθουν όλοι. Δεν φοβούνται περισσότερο οι Χριστιανοί από τους Μουσουλμάνους, ή οι Ευρωπαίοι από τους Άραβες. Ο φόβος για το διαφορετικό, είναι λογικό και ανθρώπινο συναίσθημα, όπως ανθρώπινο είναι να επηρεάζεται κανείς από στερεότυπα, ταμπέλες και από… το εξώφυλλο ενός βιβλίου. Ακούγοντας τις ιστορίες των άλλων τις περισσότερες φορές συνειδητοποιείς πράγματα για τον ίδιο σου το εαυτό. Αυτή είναι η ιστορία μιας φίλης προσφυγοπούλας από την Συρία, η οποία επηρεάστηκε… από το εξώφυλλο.
Ήταν εκείνο το διάστημα, της απεργίας των λεωφορείων του ΟΑΣΘ που αναγκάστηκα να πάω στο αεροδρόμιο Μακεδονία της Θεσσαλονίκης, για να πάρω μια φίλη προσφυγοπούλα, που έφτανε από την Αθήνα, προκειμένου να την πάω στο καμπ της, στη Σίνδο, στην εντελώς αντίθετη πλευρά της πόλης. Είχε ταξιδέψει στην Αθήνα, για να δουλέψει ως μεταφράστρια σε ένα ξένο Μέσο. Αρκετά ξένα Μέσα, χρησιμοποιούν πρόσφυγες που μιλούν καλά αγγλικά, ως μεταφραστές. Με τον τρόπο αυτό και μετάφραση έχουν από τα Αραβικά αλλά και μαθαίνουν καλύτερα την ιστορία, αφού δεν υπάρχει κανένας πιο ειδικός για να σου πει την ιστορία και τα προβλήματα των προσφύγων, από τον ίδιο τον πρόσφυγα.
Είχε αρχίσει να σουρουπώνει όταν έφτασε το αεροπλάνο της. Βγήκε από την αίθουσα αφίξεων, μαζί με έναν νεαρό. Έναν μικρόσωμο νεαρό, με εκείνο το χαρακτηριστικό μούσι που συνηθίζουν –όπως πιστεύουμε όλοι εμείς- να αφήνουν οι πολύ πιστοί Μουσουλμάνοι. Στην πλάτη του φορούσε ένα σακίδιο και φαινόταν φοβισμένος.
Μου τον σύστησε. Είχε ταξιδέψει από την Αυστρία, με προορισμό την Αλεξανδρούπολη, όπου βρίσκονταν η ανήλικη αδελφή του. «Πέρασε πριν από λίγες μέρες παράνομα τα σύνορα από την Τουρκία στον Έβρο και τώρα βρίσκεται σε ξενώνα ασυνόδευτων ανηλίκων» μου είπε και συνέχισε: «Έχω τα απαραίτητα έγγραφα για να την πάρω μαζί μου στην Αυστρία». Εκείνος, είχε ακολουθήσει τον ίδιο δρόμο, πριν από δύο χρόνια. «Πέρασα από τον Έβρο και προσπάθησα να φύγω στην Βόρεια Ευρώπη, μέσω Αλβανίας. Πλήρωσα 1200 ευρώ στον διακινητή, για να με πάει μέχρι την Αυστρία. Προσπαθήσαμε να περάσουμε τέσσερις φορές και πάντα μας πιάνανε και μας γυρίζανε πίσω στην Ελλάδα. Την τελευταία φορά, μας έπιασαν μέσα σε ένα φορτηγό, τέσσερα χιλιόμετρα πριν τα σύνορα με το Μαυροβούνιο. Απογοητεύτηκα και σκέφτηκα να δοκιμάσω από την Ειδομένη. Από εκεί πέρασα δίχως να πληρώσω διακινητή. Ημασταν μια ομάδα προσφύγων που φτάσαμε με τα πόδια μέχρι την Αυστρία. Από την Συρία μέχρι την Αυστρία, ταξίδευα για τρείς μήνες. Τώρα είμαι καλά και ήρθα να πάρω την αδελφή μου» συμπλήρωσε. Η υπόλοιπη οικογένεια του, βρίσκονταν ακόμη στην Συρία (Καμισλί) και για τον λόγο αυτό δεν ήθελε ούτε να φωτογραφηθεί, ούτε να γράψω το όνομα του. Περίμενε κι αυτός κάποιους φίλους του να έρθουν να τον πάρουν με αυτοκίνητο από το αεροδρόμιο.
«Σε όλη την πτήση από την Αθήνα μέχρι την Θεσσαλονίκη φοβόμουν ότι ο νεαρός που καθόταν πλάι μου, θα ανατινάζονταν μέσα στο αεροπλάνο και θα μας σκότωνε όλους» μου είπε η φίλη μου μόλις χωρίσαμε με τον νεαρό πρόσφυγα. Μια Σύρια προσφυγοπούλα, φοβόταν ότι ο Σύριος νεαρός που κάθονταν πλάι της, θα ανατινάζονταν μέσα στο αεροπλάνο. «Πως σου ήρθε αυτή η ιδέα;» την ρώτησα. «Μόλις μπήκα στο αεροπλάνο, ο νεαρός καθόταν ήδη στην διπλανή θέση. Φαινόταν ανήσυχος και κρατούσε στην αγκαλιά του ένα σακίδιο» είπε και συνέχισε: «κάθισα στην θέση μου και τηλεφώνησα στον θείο μου για να του πω ότι μπήκα στο αεροπλάνο. Ότι σε λίγο θα απογειωνόμασταν και ότι θα έπρεπε να απενεργοποιήσω την συσκευή μου. Ο νεαρός με άκουσε να μιλώ Αραβικά και με ρώτησε από πού είμαι. Μόλις μου μίλησε Αραβικά, πάγωσα. Είδα το μούσι, είδα την τσάντα που κρατούσε σφιχτά στην αγκαλιά του, είδα ότι ήταν νευρικός και ήμουν σίγουρη, ότι σε κάποια στιγμή της πτήσης, θα ανατινάζονταν μέσα στο αεροπλάνο. Τελικά ήταν νευρικός επειδή φοβόταν τα αεροπλάνα» ολοκλήρωσε η φίλη μου, νιώθοντας άσχημα για τις σκέψεις που είχε κάνει. Έκρινε το βιβλίο από το εξώφυλλο. Ένιωσε το φυσιολογικό συναίσθημα του φόβου που μας έχει φυτευτεί στο μυαλό με όσα ζούμε τα τελευταία χρόνια.
«Να ασκείσαι απέναντι στους φόβους σου. Μόνον έτσι ελευθερώνεται ο άνθρωπος», είχε πει ο Επίκτητος.