Η Πολύμνια, στην Ελληνική μυθολογία, ήταν η Μούσα των ιερών ύμνων και της ευγλωττίας. Η Πολύμνια αναπαρίσταται σε αγάλματα ως μία πολύ σοβαρή γυναίκα, συλλογισμένη και στοχαστική. Συχνά κρατά το δάχτυλό της μπροστά στα χείλη, κι αυτό αυξάνει τη σιωπηλή έκφραση της μορφής της. Συνήθως απεικονίζεται φορώντας μακρύ μανδύα και πέπλο, και έχοντας εναποθέσει τον αγκώνα της σε ένα μαξιλάρι. Την ζωγράφιζαν να κοιτά προς τον Ουρανό με στεφάνι από δάφνη και μαργαριτάρια στο κεφάλι, λευκό φόρεμα, με τη λύρα στα χέρια της και την επιγραφή: “Πολυμνίς Μύθους”.

Μία ανάλογη Μούσα ήταν και η γιαγιά Πολύμνια για την τότε μικρή Πολύνα. Η γιαγιά Πολύμνια ήταν δασκάλα, κι έμαθε στην μικρή τότε Πολύνα να κεντά και να κάνει στρογγυλά γράμματα. Είχε γούστο. Κι ευγένεια. Υπομονή και καλοσύνη. Και αποτέλεσε για την Πολύνα Στοφόρου πρότυπο ανθρώπου.  

«Μεγαλώνοντας συνειδητοποιώ όλο και περισσότερο την επίδραση της γιαγιάς μου στη ζωή μου και σε όλο αυτό που είμαι. Η γιαγιά μου, η Πολύμνια, που μου έδωσε το όνομά της, με έμαθε να κεντάω και να κάνω στρογγυλά γράμματα. Ήταν δασκάλα. Είχε γούστο πιο μπροστά από την εποχή της. Είχε ευγένεια, υπομονή και καλοσύνη. Κυρίως τα καλοκαίρια κεντούσαμε μαζί.  Θυμάμαι κάτι απογεύματα με δροσούλα, μιλούσαμε, μου έλεγε ιστορίες και μου μάθαινε τα μυστικά της κλωστής και της βελόνας.

Μαζί της έμαθα να εκτιμώ το πόσο πολύτιμο είναι να κάνεις κάτι που σου αρέσει, με υπομονή και ηρεμία, το πόσο άλλη διάσταση παίρνει ο χρόνος με το κέντημα και πόσο ψυχοθεραπευτική διαδικασία είναι. Eιδικά σε μια εποχή που όλα τρέχουν και δεν προλαβαίνουμε να τα νιώσουμε και να τα ζήσουμε. Με βοήθησε να ανακαλύψω την ευτυχία και την αίσθηση πληρότητας, όταν δημιουργείς με τα δικά σου χέρια». Θυμάται με συγκίνηση η Πολύνα.

 

 

 

 

Η Πολύνα Στοφόρου κατάγεται από  τον Πειραιά, όπως και οι περισσότεροι στην οικογένειά της. Αγαπά πολύ την παράδοση, τις ιστορίες και τα κεντήματα, γιατί τα κεντήματα δημιουργούνται από τα χέρια απλών γυναικών…

«Η γιαγιά μου, ήταν από το Ριζόμυλο. Ένα χωριό κοντά στο Βόλο και ο παππούς Επαμεινώνδας από τη Δομβραίνα, κοντά στη Θήβα. Είμαι Συντηρήτρια Έργων Τέχνης  κι έχω δουλέψει για αρκετά χρόνια στο Υπουργείο Πολιτισμού αλλά και ιδιωτικά. Ασχολήθηκα με την κατασκευή ψηφιδωτού, λίγο με την κεραμική και δούλεψα σε διάφορους επαγγελματικούς  χώρους, μέχρι που ξαναγεννήθηκε μέσα μου η ανάγκη να δημιουργήσω. Λόγω του επαγγέλματός μου, η επιλογή του οποίου δεν ήταν καθόλου τυχαία, εξασκήθηκα σε τεχνικές, υλικά, χρώματα, σε διαφορετικά  χειροποίητα αντικείμενα τέχνης.  Με τα χρόνια, με συνάρπαζει όλο και περισσότερο η διάσωσή και διατήρηση, η εφαρμογή στο σήμερα παραδοσιακών τεχνοτροπιών, καθώς και το πώς θα μεταδοθούν αυτές στις επόμενες γενιές. Πάντα με ενδιέφερε η διατήρηση στοιχείων της πλούσιας ελληνικής παράδοσης και ιδιαίτερα της χειροτεχνίας και πώς αυτά μπορούν να επαναπροσεγγιστούν με έναν σύγχρονο τρόπο» λέει στο humanstories.gr, η Πολύνα και συνεχίζει:

 

«Από τις διάφορες παραδοσιακές τεχνοτροπίες,  μου αρέσουν πολύ τα κεντήματα, γιατί  δημιουργήθηκαν από τα χέρια απλών γυναικών στο σπίτι τους. Γιατί μας προκαλούν μια ζεστασιά και θαλπωρή, σα να μυρίζουν ακόμα το γλυκό που ψήνεται στο φούρνο.  Αυτής της παράδοσης η ομορφιά με ενδιαφέρει».

 

Η Πολύνα Στοφόρου είναι η δημιουργός του brand coq grec, που μεταφράζεται «Ελληνικός Κόκορας» και μέσα από τον ελληνικό της κόκορα εξερευνά τα παραδοσιακά ελληνικά μοτίβα και τις σταυροβελονιές. «Ο ελληνικός κόκορας γεννήθηκε μετά από μία πολύ δύσκολη περίοδο της ζωής μου, στις αρχές του 2020. Έτσι απλά. Σχεδόν αυτόματα, λειτούργησε αυτός ο μηχανισμός μέσα μου, που ήθελε να πετάξει το μαύρο και να βάλει χρώματα. Άρχισα μία μέρα να ψάχνω και να οργανώνω τις κλωστές που είχα από τη γιαγιά μου, βρήκα και ξεφύλλισα όλα τα περιοδικά Βurda, τα βιβλία με κεντήματα. Όλα πολύτιμη, ανεκτίμητης αξίας κληρονομιά της γιαγιάς Πολύμνιας.

Σιγά-σιγά άρχισα να συλλέγω μοτίβα από διαφορετικά μέρη της Ελλάδας και να τα κεντάω.  Τα τοποθετούσα στο τέλος σε ξύλινα  τελαράκια και τα πρότεινα ως  διακοσμητικά τοίχου. Με τη σκέψη ότι πολλοί έχουν κεντήματα από γιαγιάδες κλεισμένα σε μπαούλα και συρτάρια,  ήθελα πολύ να τους παροτρύνω να τα ξαναβγάλουν στο φως και να τα διακοσμήσουν στα σπίτια τους, με έναν εναλλακτικό και πιο σύγχρονο τρόπο.

 

 

Θα πρέπει όμως να αναφερθώ και σε κάτι πολύ σημαντικό που κι αυτό πιστεύω έπαιξε πολύ σημαντικό ρόλο στη δημιουργία του Coq Grec.  Ήταν μία σκέψη που είχε καρφωθεί στο μυαλό μου, από τον καιρό που συνεργάστηκα με την εικαστικό Ελίκα Βλαχάκη, ως βοηθός της, στην επιμέλεια μιας μοναδικής έκθεσης που ονομαζόταν «Ενθυμήματα». Είχε να κάνει με αντικείμενα που είχαν φτιαχτεί από φυλακισμένους, αλλά και ιστορίες από τις φυλακές της Αίγινας. Αυτή η σκέψη που είχε χαραχτεί μέσα μου, ήταν η δύναμη που έχουν κάποια αντικείμενα, που πιάνοντάς τα στα χέρια μας ή κοιτάζοντάς τα, μπορούν  να μας μεταφέρουν στο χρόνο  και στο χώρο. Μπορούν να «ξυπνήσουν» μνήμες από παλιά, από την παιδική μας ηλικία, αισθήματα αγάπης και φροντίδας, αλλά και τις αισθήσεις, όπως μυρωδιές και γεύσεις. Αυτό είναι ουσιαστικά που ήθελα να πετύχω, με το Coq Grec». Μας λέει η Πολύνα.

 

Η δουλειά της Πολύνας πράγματι σε ταξιδεύει στο χρόνο. Ξυπνά μνήμες. Συνηθίζει συχνά, όταν ανεβάζει εικόνες με τις δημιουργίες της στα κοινωνικά δίκτυα, να μοιράζεται και προσωπικές ιστορίες από τους δικούς της αγαπημένους ανθρώπους. Κάποιες από αυτές έγιναν οδηγοί της στην πορεία του δικού της προσωπικού ταξιδιού. «Ο παππούς μου, κάθε απόγευμα έβγαζε την καρέκλα του στο πεζοδρόμιο. Καθόταν εκεί, κοιτούσε, σκεφτόταν, και έπιανε συζητήσεις με τους γείτονες. Πολλοί στη γειτονιά μας συνήθιζαν να είναι έξω από τα σπίτια τους, περπατούσαν, μιλούσαν. Η γιαγιά πάντα έφτιαχνε κάποιο γλυκό και πρόσφερε στις γειτόνισσες και φίλες,  κι αυτές το ίδιο. Όλα τα παιδιά παίζαμε και γελούσαμε. Αυτές οι αναμνήσεις με προβληματίζουν για την τεράστια αλλαγή  στην καθημερινότητά μας, που έχει συμβεί μέσα σε λίγα χρόνια.  Αυτές οι απλές, αλλά υπέροχες στιγμές της καθημερινότητας, με τον παππού και τη γιαγιά μου, μου υπενθυμίζουν πως η αλληλεγγύη, η φροντίδα, το μοίρασμα και το νοιάξιμο, δεν ήταν προϊόν κάποιας ιδιαίτερης σκέψης, πολιτικής στάσης κτλ. ήταν αυτονόητα για τον άνθρωπο» Θυμάται.

 

 

[ Μοτίβα ]

Η Πολύνα, συλλέγει τα μοτίβα της από όλη την Ελλάδα. Ο απλός κόσμος, ενδιαφέρεται για την παράδοση γιατί τους  φέρνει στο νου τους εικόνες και μυρωδιές των παιδικών τους αναμνήσεων. Τα μηνύματα που λαμβάνει καθημερινά στα κοινωνικά δίκτυα τη συγκινούν.  Kαι μοιράζεται μαζί μας μερικά από αυτά τα θετικά ελπιδοφόρα μηνύματα που της έχουν σταλεί.

 

«Τα μοτίβα τα συλλέγω από βιβλία με παραδοσιακά κεντήματα, παλιά περιοδικά, ιδιωτικές συλλογές, εκθέσεις και μουσεία που επισκέπτομαι. Το πιο ενδιαφέρον όμως είναι, το πόσα πολλά σχέδια έχω λάβει και μηνύματα ανθρώπων που έχουν αγαπήσει το Coq Grec στα social, στη σελίδα μου στο facebook και στο instagram. Προσπαθούμε μαζί πολλές φορές να βρούμε περισσότερες πληροφορίες, για την προέλευση και όλα συνοδεύονται από ιδιαίτερα συγκινητικές ιστορίες, αναμνήσεις και αφηγήσεις.

«Ήταν σε κουρτίνα στο σπίτι της γιαγιάς μου στο χωριό»

«Βρήκα ένα παλιό burda με σταυροβελονιές  και σκέφτηκα να στο στείλω»

«Ήταν κεντημένο μαξιλάρι, θυμάμαι τη γιαγιά μου να κεντάει δίπλα στο τζάκι και να μας λέει ιστορίες»

«Το καλοκαίρι πήγα στο χωριό και κοίτα τι σου βρήκα»

«Η γιαγιά μου κεντούσε με ένα μικρό φωτάκι μέχρι αργά τη νύχτα παρόλο που ξυπνούσε στις 6 το πρωί»

«Σας στέλνω αυτά τα σχέδια είναι υφαντές πετσέτες από την Όσσα Λαγκαδά Θεσσαλονίκης. Εκτίθενται στη Λαογραφική συλλογή Όσσας, με τη φροντίδα του συλλόγου Οσσαίων ‘’Η Αγία Κυράννα’’»

«Έχω ένα βιβλίο του Μουσείου Victoria and Albert με κεντήματα από όλη την Ελλάδα. Θέλεις να σου στείλω φωτογραφίες;»

«Είναι έτοιμα σχέδια από φορεσιές Σαρακατσάνικες. Είναι από το Λαογραφικό Μουσείο Θεσσαλονίκης. Σε ενδιαφέρουν; Θα χαρώ να τα δω κεντημένα»

«Βρήκα ένα πολύ παλιό κέντημα στο παζάρι και το αγόρασα για να στο στείλω»

Είναι πολλά από τα υπέροχα μηνύματα που λαμβάνω . Σας ευχαριστώ από την καρδιά μου. Είναι τόσο συγκινητικό και όμορφο. Έτσι ενώνονται οι μνήμες μας κι ερχόμαστε κοντά».

 

 

Μετά την αναζήτηση των Μοτίβων. Έρχεται η ώρα της  δημιουργίας

«Αφού αποφασίσω την επόμενη συλλογή ή το σχέδιο που θα κεντήσω, επιλέγω τις κλωστές μου, με μια σχετική τελειομανία που με πιάνει, όσον αφορά τις αποχρώσεις του κάθε χρώματος και ξεκινάω το κέντημα. Πολύ συχνά χρειάζεται να μετατρέψω ένα σχέδιο κεντημένο με άλλη βελονιά σε σταυροβελονιά. Αυτή είναι μια φυσικά πιο χρονοβόρα διαδικασία, έχει όμως τρομερό ενδιαφέρον. Ο χρόνος που απαιτείται για κάθε κέντημα δε μπορεί να μετρηθεί, πάντα εξαρτάται από το μέγεθος και την πολυπλοκότητα του σχεδίου. Κάποιες φορές σχεδιάζω σε μιλιμετρέ χαρτί το σχέδιο, με πολλά γράψε-σβήσε και κάποιες  άλλες ξεκινάω να κεντάω με πολλά ράβε – ξήλωνε. Η διαδικασία αυτή ποτέ δε με κούρασε, και ποτέ  δεν ένιωσα δυσκολία ή δυσφορία. Το να κεντάω, ακόμα και το να ξηλώνω, για να διορθώσω κάτι στο σχέδιο, είναι για μένα πάντα πολύ πολύ ευχάριστο».

 

Η Ανταπόκριση του κόσμου

«Υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον από πολύ κόσμο, πολύ παραπάνω από όσο κι εγώ φανταζόμουν. Μου ζητούν συνήθως σχέδια με προέλευση από τον τόπο καταγωγής τους ή κάποιο συγκεκριμένο που τους θυμίζει κάτι από τα παιδικά τους χρόνια. Μπορεί να το είχε κεντήσει η γιαγιά ή να υπήρχε και να διακοσμούσε το σπίτι.

Πολύ συχνά κεντάω μονογράμματα που προορίζονται  για δώρα βάπτισης ή για διακοσμητικό σε παιδικό δωμάτιο. Κεντήματα για δώρο γάμου, από τη συλλογή που έχω με γαμήλια θέματα, όπως για παράδειγμα ανθοφόρα δοχεία που θεωρείται ότι κεντιούνται ως ευχή για το ζευγάρι, να ανθίσει και να καρποφορήσει, να δημιουργήσει δηλαδή καινούρια ζωή ή το παγώνι που στα γαμήλια υφάσματα χρησιμοποιείται ως σύμβολο μακροζωίας, ως ευχή για το ζευγάρι».

 

 

Δημιουργίες

«Φέτος, παρόλο που ήταν για μένα η λιγότερο παραγωγική χρονιά, λόγω του μικρού μου, που είναι κοντά στα δυόμιση,  έγιναν δύο από τις πιο ενδιαφέρουσες δουλειές μου. Στην πρώτη, η πρόταση που έγινε από τις Stellaandmoscha, wedding and event planners στη Σαντορίνη, μου ζητήθηκε ένα σχέδιο εμπνευσμένο από την πανέμορφη μινωική τοιχογραφία της Σαντορίνης «Η Άνοιξη».  Ήταν μεγάλη πρόκληση για μένα, καθώς το σχέδιο θα ήταν εξ ’ολοκλήρου δικής μου δημιουργίας  και δεν υπήρχε κάτι παρόμοιο κεντημένο. Διάλεξα ένα βαθύ κόκκινο χρώμα κλωστή κι έτσι γεννήθηκε το κέντημα «Lilies», τα κόκκινα κρίνα.

 

 

Εξίσου τρομερό ενδιαφέρον είχε η πρόταση της Ariadne Kritonos, να κεντήσω  το σχέδιο της Βασίλισσας.  «Τhe queen pattern», λοιπόν, το επόμενο project,  με προέλευση τα Δωδεκάνησα  και με προορισμό την Αμερική! Αυτό το μοναδικό μοτίβο, κεντημένο επαναλαμβανόμενο, το συναντούμε στο Σπερβέρι, ένα είδος κουνουπιέρας για το νυφικό κρεβάτι.  Το Σπερβέρι είναι χορός της Ρόδου και των Δωδεκανήσων. Λίγοι όμως γνωρίζουν ότι συνδέεται με την προετοιμασία της νυφικής παστάδας. Το Σπερβέρι το είχε υφάνει η νύφη στον αργαλειό και μετά το κεντούσε και προοριζόταν για να στολίσει το κρεβάτι του γάμου.  Ένα απίστευτο μοτίβο, αυτό της Βασίλισσας. Μεγαλειώδες στην απλότητά του, στη γεωμετρία και στην ισορροπία. Κι εδώ η δυσκολία ήταν μεγάλη, αφού το αρχικό σχέδιο ήταν σε μια φωτογραφία.  Ένα πολύ μικρό απλό γραμμικό σχέδιο, το οποίο έπρεπε να μετατραπεί σε σχέδιο για σταυροβελονιά και σε πολύ μεγαλύτερη διάσταση. Άλλη μία δυσκολία προέκυψε όταν αποφασίσαμε να κεντηθεί με χρυσοκλωστή, σε μπλε σκούρο ύφασμα. Οι κεντήστρες γνωρίζουν ότι το να κεντάς με χρυσοκλωστή απαιτεί έξτρα υπομονή και χρόνο. Μετά από αρκετά ράβε-ξήλωνε και αλλαγές για να τελειοποιήσουμε το σχέδιο, το αποτέλεσμα ήταν καταπληκτικό, μας δικαίωσε και μας έκανε πάρα πολύ χαρούμενες».

 

 

Αν σας άρεσε ο «ελληνικός κόκορας» της Πολύνας, που με τόσο αγάπη δημιούργησε, μπορείτε να βρείτε το brand της σε κάποιους ιδιαίτερους χώρους-καταστήματα και γκαλερι:  «Κάποια κεντήματά μου θα βρείτε στο πωλητήριο του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης, καθώς και σε κάποιους πολύ ιδιαίτερους  χώρους-μαγαζιά-γκαλερί όπως το moods of Paros, “more than this- design shop”, στην Αντίπαρο.  Στο “Α day to remember”, στην Αίγινα, όπου θα βρείτε τα μονογράμματα και κεντήματα που προορίζονται για γάμο και βάπτιση».

 

 

Το παρόν και τα όνειρα για το μέλλον του Coq Grec.

Το νέο project …

«Το τελευταίο διάστημα, έχω αφιερώσει τον περισσότερο χρόνο μου στο μικρό μου γιο και δουλεύω μικρές παραγγελίες και μεμονωμένα κεντήματα. Τα όνειρά μου όμως για το μέλλον του Coq Grec είναι μεγάλα και πολλά! Επικοινωνούν μαζί μου με τρομερό ενδιαφέρον για νέες συνεργασίες, από τα Ιωάννινα μέχρι το Ρέθυμνο, τη Ρόδο και την Πάτμο, την Τήνο, άνθρωποι που έχουν δημιουργήσει μοναδικούς, απίστευτης αισθητικής χώρους και ανυπομονώ να τα καταφέρω το επόμενο διάστημα.  Επίσης, στα σχέδια μου είναι το επόμενο project , μια ολοκαίνουρια συλλογή, που δε μπορώ να αποκαλύψω, μία έκθεση κι ένα βιβλίο.  Ελπίζω σιγά-σιγά και με αγάπη να πραγματοποιήσω όλα αυτά που ονειρεύομαι».

 

---

---

Μέχρι τότε όμως,  μπορείτε να τα δείτε διαδικτυακά τη δουλειά της Πολύνας, μέσω των σόσιαλ του κόκορα: www.facebook.com/coqgrec  www.instagram.com/coqgrec

 

Πληροφορίες για το όνομα Πολύμνια πηγή: wikipedia