Koutsounari Traditional Cottages, το όνειρο μιας οραματίστριας

Η γη της Ελούντας ήταν για τους κατοίκους της γη φτωχική. Η φτώχεια τους ήταν αβάστακτη και τέτοια που ωθούσε πολλούς απ’ αυτούς να επιδιώκουν να κολλήσουν λέπρα προκειμένου «να περάσουν απέναντι», στη Σπιναλόγκα. Για να εξασφαλίσουν ένα πιάτο φαΐ κι ένα μικρό επίδομα. Το 1960 όμως, χάρη σε κάποιους εμπνευσμένους  διορατικούς ανθρώπους -ανάμεσα σε αυτούς ήταν η Ελένη Νάκου- που είδαν στην περιοχή το φως, τη γαλήνη και την άγρια ομορφιά άλλαξε το σκηνικό. Η περιοχή μεταμορφώθηκε. Αγόρασαν γη και τη μετέτρεψαν σε κομψά τουριστικά θέρετρα, κι έκαναν την Ελούντα όνειρο διακοπών πολλών ανθρώπων.

 «Η Ελένη Νάκου, έχοντας ήδη, δύο από τα καλύτερα bungalow hotels στην Μεσόγειο (το Minos Beach και το Elounda Beach) αποφάσισε ότι ήρθε η ώρα να σταματήσει η δημιουργία των τουριστικών συγκροτημάτων που πρόσθεταν περισσότερο μπετόν σε άθικτη γη. Αντ’ αυτού, ήταν αποφασισμένη να χρησιμοποιήσει τον τουρισμό για να κρατήσει ζωντανό το απειλούμενο τοπίο, επιτρέποντας συγχρόνως στους τουρίστες να συμμετέχουν ενεργά στην τοπική ζωή. Τότε το Κουτσουνάρι ήταν ένας εγκαταλελειμμένος οικισμός με ελαιώνες και χαλάσματα. Υπήρχαν 120 χαλάσματα, που παλιότερα χρησίμευαν για να στεγάζονται οι αγρότες όταν κατέβαιναν από τον Άγιο Ιωάννη, για να μαζέψουν τις ελιές. Υπήρχε μόνον ένας καταγεγραμμένος κάτοικος. Ανυπαρξία ρεύματος και νερού. Αποφάσισε να αγοράσει τα 20,  από τα 120 χαλάσματα.  Να τα αναστυλώσει και να προσθέσει τις τότε σύγχρονες ανέσεις, όπως ηλεκτρικό ρεύμα, νερό και τηλέφωνο.  Με δικά της έξοδα, έφερε από την Ιεράπετρα (10χλμ μακριά) ρεύμα, νερό και τηλέφωνο στο Κουτσουνάρι». Μας λέει η Ιωάννα Μαντάλα και συνεχίζει: «Δεν αγόρασε και τα 120 χαλάσματα, για να επιτρέψει/προτρέψει  τους ντόπιους να επιστρέψουν στο Κουτσουνάρι και να φτιάξουν τα παλιά μετόχια τους. Δίνοντας τους ένα απτό παράδειγμα.  Αγόρασε 20 χαλάσματα και με τη βοήθεια των εμπνευσμένων αρχιτεκτόνων, Τάσου και Βούλας Ζέρβα, τα μετέτρεψαν σε παραδοσιακό τουριστικό κατάλυμα. Αποτέλεσε  καινοτομία για εκείνη την εποχή, τέλη της δεκαετίας του΄60.  Το 1978 τιμήθηκαν με το βραβείο πολιτιστικής κληρονομιάς Europa Nostra Diploma για «την καλή αποκατάσταση των εγκαταλελειμμένων κτιρίων και τη μετατροπή τους σε τουριστικό θέρετρο».

 

 

---

Το συγκρότημα που δημιούργησαν, αποτελεί μικρογραφία μικρού οικισμού. Απαρτίζεται από μια κεντρική γειτονιά, με οχτώ σπίτια, χώρο υποδοχής, ταβέρνα και σπίτια διάσπαρτα στον οικισμό που είτε δημιουργούν μικρές γειτονιές είτε είναι ανεξάρτητα.

---

Το 1976 το Koutsounari Traditional Cottages άνοιξε τις πόρτες του για πρώτη φορά. Και Το 1980 ανέλαβαν τη λειτουργία του οι γονείς της Ιωάννας. Ο Μανώλης και η Δώρα Μαντάλα. Δύο χρόνια αργότερα, η Ελένη Νάκου παραδίδει στο Μανώλη και τη Δώρα το «στερνοπαίδι» της, όπως αποκαλούσε τον παραδοσιακό οικισμό Κουτσουνάρι. Σήμερα η απόγονος Ιωάννα Μαντάλα είναι Manager στην εταιρεία Koutsounari Traditional Cottages. Η Ιωάννα έχει καταγωγή από Κύπρο από την πλευρά της μητέρας της και από Χίο, από την πλευρά του πατέρας της. «Οι γονείς μου Μανώλης και Δώρα Μαντάλα, γνωρίστηκαν στη Θεσσαλονίκη, όταν πήγε για σπουδές η μητέρα μου και όπου ο πατέρας μου ήταν νέος καθηγητής. Μετά την αποφοίτηση της και αφού είχαν παντρευτεί, πήγαν στην Κύπρο και εργάστηκαν σε μεγάλες ξενοδοχειακές μονάδες του νησιού. Το 1974 μετά την εισβολή των Τούρκων στην Κύπρο, η οικογένεια μου επέστρεψε στην Ελλάδα για ένα καινούργιο ξεκίνημα.  Αρχικά πήγαμε στη Ρόδο, όπου οι γονείς μου εργάστηκαν στην ΑΣΤΕ Ρόδου (1974-1976). Από το 1976-1978 εργάζονται, στη Χαλκιδική. Το 1978, ήρθε η πρόταση από το Elounda Beach hotel στην Ελούντα της Κρήτης, ιδιοκτησία τότε της αείμνηστης Ελένης Νάκου. Δύο χρόνια αργότερα, τους προτείνει να αναλάβουν το Koutsounari Traditional Cottages. Έτσι ήρθαμε σε αυτή την άγνωστη μεριά της Κρήτης, τον όμορφο Νότο». Μας λέει η Ιωάννα στο humanstories.gr και συνεχίζει: «Το Koutsounari Traditional Cottages, είναι για εμένα, μια όμορφη οικογενειακή ιστορία, μια ιστορία φιλίας και εκτίμησης. Όταν ήρθαμε στην περιοχή, δεν υπήρχε σχεδόν τίποτα άλλο από το Koutsounari Traditional Cottages. Μικρά σπιτάκια που δημιουργούσαν γραφικές γειτονιές, σ’ ένα εγκαταλελειμμένο οικισμό. Μετά από επίμονη προτροπή της Ελένης Νάκου, οι γονείς μου το ανέλαβαν το 1980. Για να τους δώσει περισσότερα κίνητρα, τους το ενοικίασε. Win-win situation, οι γονείς μου θα είχαν την ευκαιρία να «τρέχουν δική τους δουλειά» και η Ελένη Νάκου, την σιγουριά ότι το «στερνοπαίδι» της, θα ήταν σε καλά χέρια. Μεγάλωσα εδώ. Μέναμε στην Ιεράπετρα, όμορφη παραλιακή πόλη. Ήμουν τότε δεκατριών χρόνων». Μας λέει η Ιωάννα με νοσταλγία.

 

 

Η Ιωάννα θυμάται: «Είδα τον χωμάτινο δρόμο να γίνεται ασφαλτόδρομος. Τα καλοκαίρια, που δεν είχα σχολείο, βοηθούσα στην προετοιμασία της κουζίνας, μιας και δημιουργήθηκε η ανάγκη τότε να λειτουργήσει η ταβέρνα «Κυρά-Λένη» για τους πελάτες μας.  Έτσι αποκαλούσαν οι ντόπιοι την Ελένη Νάκου. Κυρά-Λένη. Αργότερα, πήρα «προαγωγή» και βοηθούσα στο σερβίρισμα. Η «κυρά-Λένη» ήταν ταβέρνα με μαμαδίστικο  φαγητό. Με επιρροές από την Κρήτη, την Κύπρο και τη Χίο. Θυμάμαι την αείμνηστη Ελένη, να έρχεται συχνά για φαγητό εδώ με φίλους και αγαπημένα πρόσωπα, μιας και όπως έλεγε εδώ ένοιωθε σαν στο σπίτι της και μπορούσε να απολαύσει, όχι μόνο το φαγητό αλλά και την οικογενειακή φροντίδα».

 

Από το 2011- 2015 το Koutsounari Traditional Cottages ανακαινίζεται.  Υπεύθυνη πια είναι η Ιωάννα. «Το 2010, οι γονείς μου, μου «εμπιστεύθηκαν» το Koutsounari Traditional Cottages. Ήταν μια μεγάλη πρόκληση και μια ηθική υποχρέωση απέναντι στην αείμνηστη Ελένη, να «μην αλλοιωθεί ο αρχικός χαρακτήρας». Είχαμε επικοινωνήσει με τον αρχιτέκτονα Τάσο Ζέρβα, το 2004 και είδαμε επί τόπου την τότε κατάσταση και τις αναγκαίες αλλαγές. Η βοήθεια του Τάσου Ζέρβα ήταν πολύτιμη και καθοριστική.  Η απλότητα, η αυθεντικότητα και η λιτότητα και ο σεβασμός στο περιβάλλον, ήταν και θα παρέμεναν οι βασικές γραμμές για οποιαδήποτε μελλοντική αλλαγή. Το 2011, με τη βοήθεια της Ξένιας Βατυλιώτου (interior architect με έδρα την Κύπρο) ανακαινίσαμε το πρώτο σπίτι,  φτιάχνοντας έτσι τον πιλότο (δείγμα). Τα μπάνια έγιναν με πατητή τσιμεντοκονία, με λεπτομέρειες από ξύλο. Κρατήσαμε την αρχική δομή και απλά ανακαινίσαμε τα μπάνια. Αλλάξαμε τη χρωματική παλέτα στα υφάσματα, προστέθηκαν έργα από σύγχρονους Ελληνες designers και ο “Eρωντας (όνομα του σπιτιού) φωτίστηκε. Σταδιακά προσθέσαμε χειροποίητα κλινοσκεπάσματα, έργα τέχνης και άλλα αντικείμενα από την προσωπική μου συλλογή. Αξιοσημείωτη και μεγάλης αξίας είναι η τοιχογραφία Λιόκρουση (1977) του Μίνου Αργυρακη, που κοσμεί την καμάρα της ταβέρνας. Η χαρά της ζωής στην Κρήτη, όπως έλεγε ο ίδιος».

 

 

Το Koutsounari Traditional Cottages αποτελείται αρχικά από 15 σπιτάκια, τα 8 στην κεντρική γειτονιά και τα υπόλοιπα διάσπαρτα στον οικισμό, δημιουργώντας μικρές γειτονιές.

 

 

Η ανταπόκριση του κόσμου: «Οι πελάτες μας ενθουσιάζονται όταν βλέπουν τη περιποιημένη παραδοσιακή γειτονιά, τα σπίτια και την προσοχή που έχουμε δώσει στις λεπτομέρειες. Μας ρωτάνε για τους καλλιτέχνες των οποίων τα έργα κοσμούν τους χώρους, για τα παλιά ξύλινα ζωγραφιστά μπαούλα, για τις αντίκες που βρίσκονται στο χώρο υποδοχής (παλιό τηλεφωνικό κέντρο, τα παλιά σίδερα με κάρβουνο, τα γλυπτά χρηστικά αντικείμενα της Χριστίνας Μοραλη κ.α.».

Η Γειτονια του Koutsounari Traditional Cottages, έχει φιλοξενήσει πολύ κόσμο.  Με αρκετούς από αυτούς οι ιδιοκτήτες δημιούργησαν σχέσεις φιλίας. «Οι πιο πιστοί μας πελάτες, το ζεύγος Chanut, (πελάτες αρχικά του Elounda Beach Hotel) ήρθαν για πρώτη φορά στο Κουτσουναρι το 1978, μετά από προτροπή της Ελένης, να  επισκεφθούν το νέο της επιχείρημα.  Από τότε έρχονταν κάθε καλοκαίρι για μερικές εβδομάδες, χωρίς τα παιδιά τους, γιατί όπως έλεγε η Bernadette, εδώ ήταν ο δικός τους παράδεισος.  Ακόμα κι όταν η Bernadette έφυγε από τη ζωή o Jean Claude συνέχισε να έρχεται για τις διακοπές του, έχοντας πάντα μαζί του μια φωτογραφία της. Μόνο φέτος, στα 92 του, δεν μπόρεσε να έρθει, λόγω προβλημάτων υγείας και ο γιος του Jean Christophe μας είπε ότι είναι πολύ στεναχωρημένος για αυτό. Θυμάμαι ακόμη παιδιά πελατών μας, όπως τη Veronique και τον Adrien, που τους γνώρισα όταν ήταν 4 και 6 χρονών. Τα είδα να μεγαλώνουν χρόνο με τον χρόνο. Όταν παντρεύτηκε η  Vero, μας  κάλεσε στο γάμο της. Η συγκίνηση μου ήταν μεγάλη όταν την είδα νυφούλα. Συγκινήθηκα πολύ όταν είδα στο βίντεο που ετοίμασε για τη μέχρι τότε ζωή της, να μας έχει συμπεριλάβει μέσα από φωτογραφίες από τις διακοπές της στο Κουτσουνάρι…».

Ξενάγηση στο Κουτσουνάρι μέσα από τις αγαπημένες συνήθειες της Ιωάννας. «Το πρωί μου αρέσει να πίνω τον καφέ μου στην βεράντα που βρίσκεται δίπλα στη ρεσεψιόν. Με ηρεμεί να  διαβάζω ένα βιβλίο, κάτω από την ελιά που βρίσκεται στη βεράντα του Μικρού (όνομα σπιτιού)  και να απολαμβάνω τη θέα του Κρητικού Πελάγους από τη βεράντα του Δώματος. Όλα τα σπιτάκια  είναι διαφορετικά μεταξύ τους, το καθένα με τα δικά του προτερήματα  και ξεχωρίζω το Αφεντικό ( αγαπημένο της Ελένης Νάκου)».

 

Αυτό είναι το Koutsounari Traditional Cottages μια προσπάθεια μιας οικογένειας να κρατήσει ζωντανό το όνειρο μιας οραματίστριας. «Σκοπός της ζωής τους να συμπορευθούν για να αναδείξουν το αυθεντικό, το ξεχωριστό, το τόσο οικείο που κινδύνευε να εξαφανιστεί. Είναι ένας φόρος τιμής στην αείμνηστη Ελένη Νάκου…». Τελειώνει η Ιωάννα.

 

https://www.traditionalcottages.gr/