Έγκλημα στο Όριεντ Εξπρές

Καθισμένη στην αναπαυτική δερμάτινη πολυθρόνα του εστιατορίου στο Όριεντ Εξπρές, απολαμβάνει το τσάι της και από το παράθυρο, παρατηρεί την βροχή που πνίγει την Κωνσταντινούπολη.  Είναι το έτος 1931 και δεν είναι η πρώτη φορά που η Αγκάθα Κρίστι ταξιδεύει με το πολυτελές τρένο.  Η Αγκάθα Κρίστι, έχει χρησιμοποιήσει πολλές φορές τον «βασιλιά των τρένων», όπως τον αποκαλούσαν, ταξιδεύοντας με αυτό προκειμένου να συναντήσει τον δεύτερο σύζυγο της, τον καθηγητή αρχαιολογίας Μαξ Μάλοουαν, ο οποίος εργάζεται σε ανασκαφές στην Μέση ανατολή.  Από τα ταξίδια της αυτά, άντλησε την έμπνευση προκειμένου να γράψει το 1934 ένα από τα πιο γνωστά μυθιστορήματα της.  Το «έγκλημα στο Όριεντ Εξπρές». 

 

 

Την Τετάρτη 3 Απριλίου 2019 οι χαρακτήρες του μυθιστορήματος της Αγκάθα Κρίστι θα καθίσουν  και πάλι στις ίδιες θέσεις.  Στις αναπαυτικές δερμάτινες πολυθρόνες του εστιατορίου του Όριεντ Εξπρές και ο Ηρακλής Πουαρό, θα τους ανακρίνει ξανά, προσπαθώντας να διαλευκάνει την δολοφονία του Αμερικάνου επιχειρηματία,  Σάμιουελ Ράτσετ.  Το πολυτελές βαγόνι του εστιατορίου, δεν θα βρίσκεται ακινητοποιημένο έξω από την πόλη Βίνκοβτς του πάλαι ποτέ,  Βασιλείου της Γιουγκοσλαβίας όπως στο μυθιστόρημα, αλλά έξω από το Σιδηροδρομικό Μουσείο Θεσσαλονίκης, στην οδό Νέα Μοναστηρίου 7, στο Κορδελιό. Εκεί όπου το αυθεντικό βαγόνι-εστιατόριο το Όριεντ Εξπρές, βρίσκεται από το 2003 όταν  ο τότε πρόεδρος του σιδηροδρομικού Μουσείου Θεσσαλονίκης, Ευθύμιος Κοντόπουλος το ανακάλυψε, στις βοηθητικές γραμμές του σιδηροδρομικού σταθμού Θεσσαλονίκης και το διέσωσε.

«Το ονομάζανε βασιλιά των τρένων, ή τρένο για βασιλιάδες» λέει ο νυν πρόεδρος του Σιδηροδρομικού Μουσείου Θεσσαλονίκης, Αντρέας Μυλωνάκης και συνεχίζει:  «Στην Ελλάδα, βρέθηκαν επτά βαγόνια του θρυλικού τρένου, τα οποία είχαμε αγοράσει από τους Βέλγους.  Δυο βρίσκονται στην Θεσσαλονίκη, δύο στην Αθήνα, ένα στην Δράμα και δύο καταστράφηκαν σε εκτροχιασμό. Το βαγόνι που βρίσκεται στην Θεσσαλονίκη, κατασκευάστηκε το 1900 και είναι η κουζίνα και το εστιατόριο. Όλα τα βαγόνια του Όριεντ εξπρές ήταν πολυτελή, αφού απευθύνονταν στους πολύ πλούσιους της εποχής. Δεν ήταν ένα συνηθισμένο τρένο.  Με αυτό ταξιδεύανε βασιλείς, μεγιστάνες και όλοι οι πλούσιοι και δυνατοί της εποχής του. Ουσιαστικά ήταν ένα πολυτελές ξενοδοχείο που ταξίδευε. Στο συγκεκριμένο βαγόνι που έχουμε στο Μουσείο, έχουν γίνει παρεμβάσεις στο χρώμα στα ψυγεία.  Ενώ όλο το βαγόνι είναι βαμμένο σε χρώμα καστανό, τα ψυγεία είναι βυσσινί. Κατά τα άλλα είναι σε πολύ καλή κατάσταση, αν και το 2017 μπήκαν μέσα και έκλεψαν διάφορα πράγματα. Το βαγόνι αυτό, πραγματοποιούσε το δρομολόγια Θεσσαλονίκη- Αθήνα, ενώ τα τελευταία χρόνια της ζωής του βρίσκονταν στην Ειδομένη και χρησιμοποιούνταν για κάποιες ώρες ως μαγειρείο εστιατόριο για τους νέους της Ευρώπης που ταξίδευαν Ιντερέιλ.  Όταν περνούσαν τα σύνορα, έμεναν μερικές ώρες στην Ειδομένη μέχρι να έρθει η ανταπόκριση τους και το συγκεκριμένο βαγόνι εξυπηρετούσε τις ανάγκες που υπήρχαν για φαγητό στους νέους του Ιντερέιλ. Φυσικά κανείς τους δεν γνώριζε ότι έτρωγαν μέσα σε ένα βαγόνι του θρυλικού Όριεντ Εξπρές».

 

 

Ο Ανδρέας Μυλωνάκης ανέλαβε πρόεδρος του Μουσείου, όταν αποσύρθηκε για λόγους υγείας ο Ευθύμης Κοντόπουλος, ο οποίος εμπνεύστηκε το Μουσείο, και έδωσε την ψυχή του ώστε να δημιουργηθεί και να φτάσει στην σημερινή κατάσταση.  «Αυτή την στιγμή έχουμε πάνω από δύο χιλιάδες εκθέματα» λέει ο κύριος Μυλωνάκης και συνεχίζει:  «Μας έχουν κλέψει δεκαεπτά φορές μέχρι να δεήσει ο ΟΣΕ και να μας παραχωρήσει φύλακες, ενώ έχουμε τοποθετήσει και δύο συναγερμούς στις εγκαταστάσεις μας. Εμείς είμαστε ανοικτοί σε όλες τις προτάσεις, προκειμένου να γίνει γνωστό το Μουσείο.  Με την συγκεκριμένη παράσταση, θα έρθουν στο Μουσείο τουλάχιστον 150 άνθρωποι.  Αυτοί θα μιλήσουν και σε άλλους τόσους και έτσι οι επισκέπτες θα αυξηθούν. Η πρόταση που μας έκανε ο κύριος Κυφωνίδης προκειμένου να ανεβάσει το έγκλημα στο Όριεντ Εξπρές στο πραγματικό βαγόνι του τρένου, ήταν βούτυρο στο ψωμί μας.  Δεχθήκαμε αμέσως την πρόταση του. Το όραμα μας, όπως και το όραμα του Ευθύμη Κοντόπουλου, δεν είναι να έχουμε ένα Μουσείο-Μαυσωλείο.  Αλλά ένα Μουσείο ανοικτό σε προτάσεις και δράσεις. Είμαστε ο σύλλογος φίλων σιδηροδρόμου Θεσσαλονίκης και τα μέλη μας είναι 300 πρώην σιδηροδρομικοί και 150 φίλοι του σιδηροδρόμου που δεν ήταν σιδηροδρομικοί, αλλά γνωρίζουν για τον σιδηρόδρομο, πιο πολλά πράγματα από ότι εγώ».

 

Μυλωνάκης Ανδρέας, υπεύθυνος μουσείου και πρόεδρος του Συλλόγου Φίλων του Σιδηροδρόμου Θεσσαλονίκης. (Φωτο: Μάχη Χριστοφορίδου)

 

 

Η ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ

Ο Γιάννης Κυφωνίδης, σκηνοθετεί και πρωταγωνιστεί στην παράσταση «έγκλημα στο Όριεντ Εξπρές» που κάνει πρεμιέρα στις 3 Απριλίου στο αυθεντικό βαγόνι-εστιατόριο του Όριεντ Εξπρές. Οι παραστάσεις έχουν προγραμματιστεί για τις ημερομηνίες: Σάββατο 6 Απριλίου 2019, Δευτέρα 8 Απριλίου, Τρίτη 9 Απριλίου, Τετάρτη 10 Απριλίου, Δευτέρα 15 Απριλίου και Πέμπτη 18 Απριλίου.  Οι θεατές καλούνται να βρίσκονται στο Σιδηροδρομικό Μουσείο στις 18.45, προκειμένου να τους γίνει ξενάγηση από τον πρόεδρο του Μουσείου Ανδρέα Μυλωνάκη μέχρι τις 20.00 οπότε θα αρχίσει η παράσταση μέσα στο βαγόνι.

«Το περασμένο καλοκαίρι, είδα την ταινία του Κένεθ Μπράνα «έγκλημα στο Όριεντ Εξπρές» και ψάχνοντας για το έργο και την παραγωγή του, έπεσα επάνω σε δημοσιεύματα στο διαδίκτυο που ανέφεραν τον βανδαλισμό του αυθεντικού βαγονιού του Όριεντ Εξπρές το οποίο βρίσκεται στο Μουσείο Σιδηροδρόμου στην Θεσσαλονίκη» λέει ο Γιάννης Κυφωνίδης και συνεχίζει: «Είδα τις φωτογραφίες και είπα ότι είναι το ιδανικό μέρος για να ανέβει το έργο εκεί. Στην αρχή δεν ήξερα πως μπορούσε να γίνει.  Επικοινώνησα με τον όμιλο Αγκάθα Κρίστι για να ρωτήσω αν υπάρχουν δικαιώματα. Ψάχνοντας περισσότερο, έπεσα επάνω στην εκδοχή της εικονογραφημένης έκδοσης του μυθιστορήματος, η οποία μου άρεσε πάρα πολύ.  Τα δικαιώματα για το θεατρικό είχαν ήδη δοθεί και η παράσταση παίζεται ήδη στην Αθήνα και έτσι πήρα τα δικαιώματα για την εκδοχή της εικονογραφημένης έκδοσης. Αρχικά δεν ήξερα ποιόν ρόλο να πάρω, γιατί πέρα την σκηνοθεσία, ήθελα να παίζω στο έργο.  Σκέφτηκα αρκετά και στο τέλος αποφάσισα να μην βάλω στην άκρη τον καλλιτεχνικό μου εγωισμό και να πάρω τον ρόλο του Πουαρό.  Βόλευε άλλωστε, επειδή δεν είναι εύκολο να σκηνοθετείς και να παίζεις.  Μπορεί να έχεις την αίσθηση του πως παίζεις με τους υπόλοιπους ηθοποιούς, όμως είναι δύσκολο να έχεις την γενική επίβλεψη.  Επειδή όμως ο Πουαρό γυρίζει πάνω κάτω μέσα στο τρένο, μπορώ να έχω την γενική εικόνα της παράστασης.  Είναι βέβαια ένα ρίσκο, όμως πιστεύω ότι θα πάμε καλά.  Έκανα κάποιες αλλαγές στο έργο. Στο μυθιστόρημα της Αγκάθα Κρίστι, το Όριεντ Εξπρές αποκλείεται έξω από ένα χωριό της πρώην Γιουγκοσλαβίας λόγω χιονοθύελλας.  Στην δική μας παράσταση, το τρένο αποκλείεται έξω από την Θεσσαλονίκη, στην τοποθεσία που βρίσκεται το Μουσείο.  Στην παλιά «στρατιωτική στάση» όπως λεγότανε. Στην στάση αυτή σταματούσαν όλα τα τρένα για ανεφοδιασμό. Προσπαθώ έτσι να επικαιροποιήσω το έργο δίχως να είναι παράταιρο.  Και στην στάση αυτή να είχε ακινητοποιηθεί το τρένο το 1937 όπου εξελίσσεται το μυθιστόρημα της Αγκάθα Κρίστι, η αστυνομία θα χρειαζόταν χρόνο για να φτάσει.  Έτσι η νύχτα θα περνούσε ούτως ή άλλως με τον Πουαρό να προσπαθεί να εξιχνιάσει το έγκλημα πριν φτάσει η αστυνομία, λόγω της χιονοθύελλας».

 

 

Swim or die

Ο Γιάννης αμφιταλαντεύτηκε όσον αφορά την διανομή των ρόλων.  «Αρχικά σκέφτηκα να προτείνω ρόλους σε ανθρώπους που ασχολούνται με το θέατρο σε άλλες θεατρικές ομάδες.  Ανθρώπους που τους είχα δει να παίζουν ή που είχα συνεργαστεί μαζί τους σε προηγούμενες παραστάσεις» λέει και συνεχίζει:  «Μετά σκέφτηκα ότι υπάρχουν οι άνθρωποι που πήραν το μικρόβιο του θεάτρου, στην παράσταση «Ναυαγοσώστης Swim or die» και αναρωτήθηκα γιατί να μην συμμετάσχουν κι εδώ.  Έτσι οι μισοί ηθοποιοί είναι συν κολυμβητές μου στο κολυμβητήριο της Καλαμαριάς.  Δύο με τρεις από τους ηθοποιούς είναι συνειδητά επαγγελματίες και όλοι οι υπόλοιποι θεωρούνται ερασιτέχνες. Εμένα μου άρεσε αυτή η μίξη. Έκανα κάστινγκ μόνος μου και σκεφτόμουν ποιος ταιριάζει στον κάθε ρόλο, με βάση το πρόσωπο του.  Οι πρόβες που κάναμε ήταν σε προσομοίωση του χώρου που θα ανέβει το έργο. Ο διάδρομος δηλαδή που θα χρησιμοποιήσουμε ως σκηνή είναι οι 60 πόντοι.  Στις πρόβες παίζαμε σε έναν τέτοιο χώρο, ώστε να είμαστε έτοιμοι για τις συνθήκες του βαγονιού».

 

 

Το ρίσκο

«Μια τέτοια παράσταση αποτελεί ρίσκο» παραδέχεται ο Γιάννης Κυφωνίδης και εξηγεί:  «Ο θεατής θα πρέπει να προσαρμοστεί στο γεγονός, ότι θα δει δύο με τρεις ηθοποιούς από κοντά, κάποιους άλλους θα τους δει υπό γωνία από μακριά και κάποιους άλλους θα τους ακούσει απλώς δίχως να τους βλέπει.  Κάποιοι θα παίζουν μπροστά του, κάποιοι πιο πλάι και κάποιοι πίσω από την πλάτη του. Έχουμε κάνει βέβαια μια εισαγωγή στην αρχή και στο φινάλε, όπου όλοι οι χαρακτήρες θα συστηθούν, όμως αυτό είναι κινησιολογικό. Το βαγόνι έχει ατμόσφαιρα.  Για να πάρει όμως ψυχή η παράσταση, χρειάζεται τους θεατές. Ο χώρος με την παρουσία των θεατών θα ζωντανέψει. Κάποιους ρόλους τους έχω κόψει.  Όχι από το έργο, αλλά με την φυσική τους παρουσία. Όπως για παράδειγμα ο οδηγός ο Φοσκαρέλι και ο μπάτλερ του θύματος. Αυτούς τους αναφέρουμε αφηγηματικά.  Ο Πουαρό θα μιλήσει γι’ αυτούς και θα κοιτάξει κάποιον από τους θεατές μιλώντας προς αυτόν, κάνοντας ανάλυση του ρόλου που παίζει στην ιστορία.   Κάποια πράγματα θα ξενίσουν τον θεατή και θα πρέπει να είναι προετοιμασμένος γι’ αυτό.  Εμένα μου αρέσει αυτό γιατί μυείς τον θεατή σε ένα άλλο θέατρο.  Όταν μια παράσταση είναι διαδραστική θα πρέπει να ξέρει ο θεατής ότι όλα εξελίσσονται γύρω του και όχι μπροστά του. Το θέμα είναι να αφεθεί ο κόσμος για να το απολαύσει.  Θα είναι σαν να βλέπει ένα κομμάτι της παράστασης, σαν να ακούει ένα άλλο κομμάτι σαν από ραδιόφωνο και τα τραίνα που θα περνούν από έξω θα του δίνουν την αίσθηση του κινηματογράφου.  Συνειδητά παντρεύω το θέατρο, το ραδιόφωνο και τον κινηματογράφο.  Μου αρέσει πολύ αυτό το πάντρεμα σε ανοικτούς χώρους».

Στις 3 Απριλίου, οι ήρωες της Αγκάθα Κρίστι θα βρεθούν και πάλι στο βαγόνι-εστιατόριο του Όριεντ εξπρές.  Στις βαριές δερμάτινες πολυθρόνες θα καθίσουν οι 40 περίπου θεατές, ενώ από το χαρακτηριστικό φινιστρίνι που είχαν ως σήμα κατατεθέν τα βαγόνια του αυθεντικού συρμού του Όριεντ εξπρές, η διάσημη συγγραφέας θα παρακολουθεί μια σύγχρονη εκδοχή του έργου της.  Ο λόγος, στο ίδιο τον Ηρακλή Πουαρό…

 

Συντελεστές

Απόδοση-Δραματοποίηση-Σκηνοθεσία: Ιωάννης Κυφωνίδης

Βοηθός Σκηνοθέτη- Παραγωγής & Αφίσα : Γιάννης Άθυρος

Διεύθυνση & Οργάνωση Παραγωγής: Δανάη Σπάνια

Φωτιστική, Ενδυματολογική, Μουσική Επιμέλεια : Swim or Die

Ηχητική Επιμέλεια & Αφίσα : Χρήστος Κόκκινος

Φωτογραφίες: Χρήστος Κόκκινος, Γιάννης Άθυρος, Αγγελική Καράνου, Μάγδα Κωνσταντινίδου, Γιώτα Τσιριγώτη, Γιάννης Κυφωνίδης

Εικαστικό Υλικό: Λένα Σπάνια

Σκηνική Επιμέλεια & Επιμέλεια Παραγωγής: Αγγελική Καράνου

Παραγωγή : Swim or Die

Διανομή

Δέσποινα Ιωαννίδου: Πιλάρ Εστρεβάδος

Αγγελική Καράνου : Λαίδη Χάμπαρντ

Βίλλυ Κουτσουφλιανιώτη: Άγκαθα Κρίστι

Μάγδα Κωνσταντινίδου : Μαίρη Ντέμπεναμς

Εβελίνα Σανιδά: Χίλντεγκαρντ Σμιντ

Δανάη Σπάνια : Κόμισα Αντρένι

Γιώτα Τσιριγώτη: Πριγκήπισα Ντραγκομίροφ

Νεφέλη Τσαγκαλίδου: Ντέιζι Άρμστρονγκ

Γιάννης Άθυρος: Μεσιέ Μπουκ

Γιάννης Βαγιωνάς: Δρ Κόνστανταιν

Δημήτρης Ελιάς: Συνταγματάρχης Άρμπουθνοτ

Χρήστος Κόκκινος: Κόμης Αντρένι

Ιωάννης Κυφωνίδης : Ηρακλής Πουαρό

???: Ράτσετ

Περιηγηθείτε στο βαγόνι του Όριεντ Εξπρές: 

Βίντεο : Humanstoriesgr Μάχη Χριστοφορίδου