Δύο κόσμοι αντιμέτωποι στην Μόρια. Ζούγκλα VS – τοπική κοινωνία

O Ρασίντ κάθεται μαζί με φίλους του στην άκρη του πρανούς, επάνω σε μερικές παλέτες και ξύλα.  Είναι πάνω από  60 χρονών και όπως λέει, ήταν αξιωματικός του Αφγανικού στρατού. Έχει χάσει το αριστερό του μάτι σε μια από τις μάχες με τους Ταλιμπάν και πέρασε στην Λέσβο μια εβδομάδα πριν τον συναντήσουμε, στον καταυλισμό της Μόριας.  Πέρασε με όλη του την οικογένεια.  Ο γαμπρός του, μαζί με τους φίλους του, έχουν αγοράσει τις παλέτες και τα ξύλα, με τα οποία προσπαθούν να χτίσουν τις καλύβες, που θα τους φιλοξενήσουν για τους επόμενους μήνες, μέχρι να καταφέρουν να πάρουν το ανοικτό «ausweis» όπως αποκαλούν το τρίπτυχο που δίνεται στους πρόσφυγες από την ελληνική πολιτεία.  Στην αρχή παίρνουν ένα τρίπτυχο με κόκκινη σφραγίδα, η οποία υποδηλώνει ότι η περίπτωση τους βρίσκεται υπό καθεστώς γεωγραφικού περιορισμού. Κάθε μήνα το ανανεώνουν, αναμένοντας πότε η σφραγίδα από κόκκινη, θα γίνει μπλε ή μαύρη, κάτι που σημαίνει ότι θα μπορέσουν να ταξιδέψουν σε δομές της ενδοχώρας.

Οι νέοι δουλεύουν όλοι μαζί, προκειμένου να τελειώσουν τις καλύβες όσο το δυνατόν πιο γρήγορα. Έχουν επιλέξει να χτίσουν τις καλύβες τους, στην πλαγιά που βρίσκεται στα αριστερά του επίσημου καταυλισμού της «Ζούγκλας» όπως την αποκαλούν.  Είναι πιο μακριά από τις τουαλέτες και τις ντουζιέρες, όμως έχει περισσότερο χώρο προκειμένου να χτίσουν με άνεση τις καλύβες τους.  Αρκετοί σε εκείνη την πλευρά του βουνού, πέρα από τις καλύβες που κατασκεύασαν, έχουν τοποθετήσει και φράχτες, δημιουργώντας μικρές αυλές. Το περασμένο καλοκαίρι, όταν ο πληθυσμός της Μόριας ήταν μικρότερος, υπήρχαν αρκετοί πρόσφυγες που είχαν φτιάξει μικρούς κήπους και είχαν φυτέψει ντομάτες και κηπευτικά.  Ο πληθυσμός της Μόριας ξεπερνά τις είκοσι χιλιάδες.  Μια ολόκληρη πόλη έχει γεννηθεί από το τίποτε και άνθρωποι συνεχίζουν να έρχονται από την Τουρκία.  Ο καταυλισμός μεγαλώνει όλο και περισσότερο και μαζί με το καταυλισμό μεγαλώνουν και τα προβλήματα.

 

 

«Οι γυναίκες και τα παιδιά βρίσκονται στο Καρά Τεπέ. Έχουμε φίλους εκεί και τους φιλοξενούν μέχρι να τελειώσουμε τις καλύβες» μου είπε ο Ρασίντ και συνέχισε:  «Δεν φανταζόμουν ποτέ ότι θα βρισκόμουν σε αυτό το σημείο. Δεν μπορώ όμως να κάνω κάτι.  Για το καλό της οικογένειας μου, πρέπει να προσπαθήσω να φτιάξω την ζωή μας εδώ, παρά τις δυσκολίες». Πλάι του, στοιβάζονται τα σακίδια και τα μπαγκάζια της οικογένειας.  Κουβέρτες και υπνόσακοι, μερικά κατσαρολικά.

 

 

Εκατό μέτρα πιο κάτω, έχει δύο αυτοσχέδια γήπεδα.  Στο ένα παίζουν ποδόσφαιρο και στο άλλο βόλεϊ. Τα παιδιά τρέχουν δεξιά και αριστερά, παίζοντας τα δικά τους παιχνίδια.  Τα περισσότερα έχουν στις τσέπες τους βόλους.  Πολλές φορές έχουν έρθει για να μου δείξουν με περηφάνια τους βόλους τους. Η ζωή συνεχίζεται. Στους δύο κεντρικούς δρόμους στα δεξιά και τα αριστερά του επίσημου καταυλισμού, έχουν δημιουργηθεί μικρά μαγαζάκια που πουλάνε φρούτα, λαχανικά, είδη σούπερ μάρκετ, μέχρι και ξύλα και παλέτες. Υπάρχουν αρκετά κουρεία, ενώ οι φούρνοι της Μόριας βρίσκονται στο τέλος του επίσημου καταυλισμού ανάμεσα στις δύο πλαγιές.  Κάθε μέρα φτιάχνουν χιλιάδες αραβικές πίτες που τις αγοράζουν οι κάτοικοι του καταυλισμού. Τις πουλάνε 50 λεπτά την μια και είναι ακόμη ζεστές όταν της αγοράζεις. Ίσως το καλύτερο ψωμί που έχω φάει μετά τον καταυλισμό των Γιαζίντι στην Πέτρα Ολύμπου.

 

Η καθημερινότητα στη Νέα Μόρια

 

«Οι μικρές χώρες εκδιώκουν. Οι μεγάλες αφομοιώνουν»

Ανάμεσα στις δύο πλαγιές, ξεχωρίζουν τα απομεινάρια των κορμών από τις ελιές που έχουν κόψει οι πρόσφυγες προκειμένου να εξασφαλίσουν καύσιμη ύλη και να ζεσταθούν.  Ελιές 100 και 200 χρόνων έχουν θυσιαστεί προκειμένου να ζεσταθούν πρόσκαιρα. Η οικολογική και οικονομική ζημιά για την τοπική κοινωνία είναι πολύ μεγάλη. Εκατοντάδες ελαιόδεντρα, έχουν κοπεί.  Τους σφηνώνουν ένα στουπί με πετρέλαιο μέσα στην κουφάλα και το βάζουν φωτιά προκειμένου να πέσει το δέντρο. Κάθε λίγο και λιγάκι, κάποιος περνά φορτωμένος με ξύλα και κλαδιά στην πλάτη προκειμένου να τα μεταφέρει προς την σκηνή του. Οι κάτοικοι του χωριού, είναι εξαγριωμένοι. Οι περισσότεροι είναι παραγωγοί λαδιού και γνωρίζουν πολύ καλά ότι τα δέντρα αυτά δεν πρόκειται να γίνουν ξανά. Πριν λίγες ημέρες ένας φίλος εικονολήπτης, οδηγώντας ένα νοικιασμένο αυτοκίνητο, ανέβαινε προς το βουνό πάνω από την Μόρια, προκειμένου να κάνει κάποια πλάνα του καταυλισμού.  Λίγα λεπτά,  αφότου έφτασε στο σημείο που ήθελε, τον πλησίασε ένας μοτοσικλετιστής.  Τον είχαν δει από το χωριό και πήγε να ελέγξει τι ήθελε και τι έκανε επάνω στο βουνό.  «Είσαι από ΜΚΟ;» τον ρώτησε αυστηρά.  Όταν δόθηκαν οι αμοιβαίες εξηγήσεις η ένταση της στιγμής καταλάγιασε.  Ο τοπικός πληθυσμός, κατηγορεί της ΜΚΟ ότι βρίσκονται πίσω από τις κινητοποιήσεις των προσφύγων, με αποτέλεσμα να υπάρχει μεγάλη δυσπιστία όσον αφορά την δράση τους. Την άποψη αυτή ενίσχυσαν και οι δηλώσεις κυβερνητικών στελεχών, όσον αφορά την δράση των ΜΚΟ μετά τα επεισόδια κατά την πορεία των προσφύγων προς την Μυτιλήνη.

 

Η οικολογική και οικονομική ζημιά για την τοπική κοινωνία είναι πολύ μεγάλη. Εκατοντάδες ελαιόδεντρα, έχουν κοπεί.

 

Ο νόμος της Ζούγκλας

Ένα βράδυ φεύγοντας από τον καταυλισμό, αποφάσισα να οδηγήσω το αυτοκίνητο μέσα από το χωριό. «Από τον δρόμο αυτό, αν περάσεις βράδυ μόνος σου, θα σε κλέψουν σίγουρα.  Υπάρχουν ομάδες που ζουν στον καταυλισμό οι οποίες τα βράδια κρύβονται στους δρόμους γύρω από την περιοχή και αν κάποιος κάνει το λάθος να επιστρέψει το βράδυ μόνος του με τα πόδια, του παίρνουν το κινητό και τα χρήματα.  Δεν μπορείς να κάνεις κάτι.  Αν αντιδράσεις θα σε μαχαιρώσουν.  Εδώ όλοι έχουν μαχαίρια.  Εγώ το βράδυ δεν απομακρύνομαι από το κοντέινερ μου. Όλοι ξέρουν ότι αν μπεις μέσα στην Ζούγκλα θα σε κλέψουν.  Κάθε βράδυ έχει φασαρίες και πάνω από τρία με τέσσερα μαχαιρώματα» μου είπε ένας φίλος Αφγανός.  Ο Αμίρ.

 

Οδηγώντας στον στενό δρόμο ανάμεσα στις ελιές, δεν είδα κανένα. Στην είσοδο του χωριού, με σταμάτησε η αστυνομία μπροστά σε μια κλούβα των ΜΑΤ. Ήταν μια εβδομάδα περίπου μετά τα επεισόδια έξω από το Καρά Τεπέ όταν έγινε εκτεταμένη χρήση χημικών, προκειμένου να σταματήσουν την πορεία των προσφύγων προς την πόλη της Μυτιλήνης.  «Γιατί περνάς από εδώ;» με ρώτησαν.  Όταν τους έδειξα την δημοσιογραφική μου ταυτότητα και τους εξήγησα ότι κάνω ρεπορτάζ, μου συνέστησαν να είμαι προσεκτικός.  «Μέσα στο χωριό είναι αγριεμένοι» μου είπε ο αξιωματικός της ομάδας.  Ήταν βράδυ και στο χωριό δεν κυκλοφορούσε κανείς.  Στην άλλη άκρη της Μόριας, είχε δυο περιπολικά με τους φάρους τους αναμμένους.  Δεν με σταμάτησαν.

Μόρια, το χωριό.

Το άλλο πρωί πήγα για καφέ στο χωριό, προκειμένου να μιλήσω με τους κατοίκους. Ήταν δύο ημέρες μετά την σύλληψη των επτά νεαρών που έκαναν περιπολίες με στειλιάρια.  Δύο από αυτούς δεν ήταν Έλληνες. Ο ένας ήταν Βούλγαρος και ο άλλος Αλβανός.  Μετανάστες και αυτοί, που είχαν όμως αφομοιωθεί από την κοινωνία του χωριού και ένιωθαν πιο Έλληνες από Έλληνες. Ένιωθαν ότι έπρεπε να προστατέψουν τον τρόπο ζωής τους από τους εισβολείς.  Ειρωνεία.  Πριν από είκοσι περίπου χρόνια, οι γονείς τους, θεωρούνταν κι εκείνοι εισβολείς και επικίνδυνοι.  Η ελληνική κοινωνία όμως, με τους μηχανισμούς που ανέπτυξε από μόνη της, παραβλέποντας τα ρεπορτάζ εντυπωσιασμού των ΜΜΕ που στοχοποιούσαν τους ανθρώπους αυτούς και την ανεπάρκεια όλων των κυβερνήσεων από τότε μέχρι σήμερα, ενσωμάτωσαν τελικά τις οικογένειές αυτές και έκαναν τα νέα παιδιά να νιώθουν –λανθασμένα- υποχρεωμένα να υπερασπιστούν με την βία απέναντι στους νέους πρόσφυγες, τον ελληνικό τρόπο ζωής.  «Οι μικρές χώρες εκδιώκουν. Οι μεγάλες αφομοιώνουν» μου είχε πει ένας φίλος πριν αρκετά χρόνια, σχολιάζοντας την αφομοίωση στην ελληνική κοινωνία, των Αλβανών και των Ποντίων από την Ρωσία.

 

Η σκιά του φόβου πάνω από την Μόρια

«Φοβόμαστε.  Το βράδυ δεν μπορείς να κυκλοφορήσεις με τα πόδια έξω από το χωριό.  Έχουν γίνει πάρα πολλές κλοπές και η αστυνομία όποτε κι αν την καλέσεις, έρχεται μετά από ώρες.  Όμως ακόμη και αν έρθει, συλλαμβάνει τους κλέφτες και την άλλη μέρα είναι πάλι έξω.  Μας έχουν καταστρέψει τους κήπους, τα ελαιόδεντρα, κλέβουν καλώδια από εγκαταστάσεις, ξύλα και ότι βρουν.  Δεν είναι όπως το 2015 και το 2016.  Έχω ένα μικρό εργοστάσιο με Σιδηροκατασκευές πλάι στο Καρά Τεπέ.  Το 2016 είχα στην αυλή μου δέκα σκηνές με οικογένειές Σύριων.  Τους έδινα ρεύμα και ίντερνετ.  Δεν είχαμε κανένα πρόβλημα.  Τώρα στην αυλή μου έχω δέκα σκυλιά.  Αυτοί δεν είναι πρόσφυγες.  Είναι μετανάστες» μου λέει ένας νεαρός κάτοικος του χωριού που δεν θέλει να γράψω το όνομα του και συνεχίζει:  «Ζητούσαμε από την αστυνομία να μας προστατεύσει και δεν έκανε τίποτε. Μπήκαν στο σπίτι μου και πήραν ρούχα και παπούτσια.  Γάβγισε ο σκύλος και έτσι τους πιάσαμε.  Ήρθε η αστυνομία και της συνέλαβε.  Την άλλη μέρα ήταν έξω.  Άσε με εμένα.  Η μητέρα μου όμως, πώς να νιώσει ασφαλής μετά από αυτό;».  Oι κάτοικοι της Μόριας κάθε απόγευμα μαζεύονται στις δυο εισόδους του χωριού προκειμένου να το περιφρουρήσουν.  «Μόνον όταν μαζευόμαστε εμείς έρχεται η αστυνομία. Αν δεν βγούμε για περιφρούρηση δεν έρχονται ούτε οι αστυνομικοί για να φυλάξουν το χωριό» μου λέει.

 

Οι πρόσφυγες, αποκαλούν την περιοχή με τα ελαιόδεντρα στα δεξιά και τα αριστερά του καταυλισμού της Μόριας, «ζούγκλα».  Έτσι αποκαλούνταν και ο προσφυγικός καταυλισμός στο Καλαί της Γαλλίας. «The jungle».  Τα κοινά σημεία με εκείνον το καταυλισμό είναι πολλά.  Η ζούγκλα της Μόριας είναι ένα επικίνδυνο μέρος κυρίως για τις γυναίκες και τα παιδιά. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ, το 24% του προσφυγικού πληθυσμού στην Λέσβο, αποτελείται από γυναίκες, το 25% από κορίτσια, το 17% από αγόρια και μόνον το 34% από άντρες. Το 76% του πληθυσμού της Μόριας, αποτελείται από Αφγανούς, το 8% από Σύριους, το 4% από Σομαλούς, το 3% από Κογκολέζους, το 2% από Ιρακινούς και 6% του πληθυσμού είναι άλλων εθνικοτήτων.

 

Τα παιδιά ακόμη παίζουν

Τα παιδιά παίζουν συνέχεια μέσα στον καταυλισμό.  Πλάι στα σκουπίδια και τις λάσπες. Σχολείο δεν πηγαίνει κανένα από τα παιδιά αυτά.  Αρκετά τα ακούς να βήχουν, αφού οι σκηνές τους είναι παγωμένες ενώ και οι φωτιές που ανάβουν έξω από αυτές, τις περισσότερες φορές καίνε πλαστικά, σκουπίδια και κομμάτια λάστιχο, προκειμένου να παράγουν μεγαλύτερη θερμότητα και να ανάβουν πιο εύκολα.  Η εισπνοή του καπνού από τις φωτιές αυτές, κάνει το πρόβλημα μεγαλύτερο.  Ένα βράδυ, έξω από μια σκηνή, ένα ζευγάρι Αφγανών προσπαθεί να ζεστάνει νερό σε μια αυτοσχέδια ντενεκεδένια κατασκευή.  «Με το νερό αυτό θα γεμίσουμε τις θερμοφόρες, ώστε όταν ξαπλώσουμε να έχουμε ζέστη κάτω από τις κουβέρτες» μας είπε η γυναίκα.  «Ο γιος μου κοιμάται ήδη.  Του έχουμε βάλει την μια θερμοφόρα.  Είναι άρρωστος.  Όταν δεν βρέχει κοιτάμε να καθίσουμε όσο το δυνατόν περισσότερη ώρα πλάι στην φωτιά για να ζεσταθούμε γιατί μέσα στην σκηνή έχει παγωνιά».  Αρκετοί πρόσφυγες παραπονιούνται ότι έχουν κολλήσει ψώρα.  Τα φάρμακα είναι λιγοστά και οι συνθήκες υγιεινής πολύ φτωχές.  Ακόμη και αν παίρνεις φάρμακα για την ψώρα και κρέμες, το να κάνει κάποιος ένα ντους ή να έχει καθαρά ρούχα, είναι πολύ δύσκολο για τους κατοίκους της «Ζούγκλας».  Για να μπορέσεις να δεις έναν γιατρό, θα πρέπει να περιμένεις για ώρες στην ουρά.  Οι ώρες στις ουρές είναι κάτι συνηθισμένο στην Μόρια.  Ουρές για τον γιατρό, για το φαγητό, για την τουαλέτα, για το ντους.

 

Κάπου στην μέση της Ζούγκλας στα δεξιά του επίσημου καταυλισμού, ο φίλος ο Αμίρ, με πηγαίνει στο σχολείο που έχουν φτιάξει μόνοι τους οι πρόσφυγες.  «Κάνουμε μαθήματα Ελληνικών, Αγγλικών, Γερμανικών, κιθάρας και ζωγραφικής» μου λέει. Υπάρχει βιβλιοθήκη, με βιβλία που έχουν φέρει εθελοντές ενώ πρόσφατα έγινε μια έκθεση στο Mosaik στην Μυτιλήνη με έργα των μαθητών του σχολείου. WHF είναι το όνομα του και είναι τα αρχικά του Wave of Hope for the Future.

 

Έργα των μαθητών του σχολείου

 


Σκάκι με ανθρώπους

Στην Μόρια, αλλά και σε όλους τους προσφυγικούς καταυλισμούς των ελληνικών νησιών και της ενδοχώρας, έχει στηθεί μια ιδιότυπη σκακιέρα, οπού πολιτικοί και χώρες παίζουν σκάκι με ανθρώπινες ψυχές.  Οι ελληνικές κυβερνήσεις από το 2015, αποδείχθηκε ότι είναι οι χειρότεροι παίκτες στις σκακιέρες αυτές.  Έχουν καταφέρει να δημιουργήσουν απάνθρωπες συνθήκες ζωής για τους πρόσφυγες και για τις τοπικές κοινωνίες. Η προηγούμενη κυβέρνηση λόγω ιδεοληψιών και ιδεολογικών κολλημάτων και η νυν λόγω άγνοιας και αδυναμίας κατανόησης του προβλήματος.  Και οι δύο κυβερνήσεις ήταν και συνεχίζουν να είναι μακριά από το πρόβλημα.  Αδυνατούν να το κατανοήσουν και αυτό έχει ως αποτέλεσμα να αδυνατούν να βρουν λύσεις.  Σχεδιάζουν επί χάρτου από απόσταση, δίχως να πλησιάζουν τις τοπικές κοινωνίες με αποτέλεσμα να υπάρχουν αντιδράσεις και έλλειψη εμπιστοσύνης από όλες τις πλευρές. Και το σκάκι συνεχίζεται με την Ελλάδα να παραμένει ο χειρότερος παίκτης στην σκακιέρα του προσφυγικού ζητήματος, ενώ τα πιόνια ήταν και θα συνεχίσουν να είναι οι άνθρωποι.


 

Καθόλου σχόλια

    This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.

    Subscribe To Our Newsletter
    Subscribe to our email newsletter today to receive the latest news!
    No Thanks
    Με την εγγραφή σου συμφωνείς να λαμβάνεις τα νέα και τα ενδιαφέροντα θέματα του HumanStories και με την Πολιτική Προστασίας Δεδομένων. Μπορείς να διαγραφείς από την λίστα οποιαδήποτε στιγμή.
    Don't miss out. Subscribe today.
    ×
    ×
    WordPress Popup Plugin
    Subscribe To Our Newsletter
    No Thanks
    Με την εγγραφή σου συμφωνείς με την Πολιτική Προστασίας Δεδομένων.
    Don't miss out. Subscribe today.
    ×
    ×
    WordPress Popup Plugin