ΑΣΤΥΠΑΛΑΙΑ: Το κάστρο της Αστροπαλιάς έχει κλειδιά, κλειδώνει, έχει κοπέλες όμορφες μα δεν τις φανερώνει
Μακρινή, σαν του παραμυθιού βασιλοπούλα, λησμονημένη στο απόμερο και ξεπεσμένο της βασίλειο, βρίσκεται η Αστυπάλαια ανάμεσα στην Αμοργό, Σαντορίνη και Ανάφη. Είναι το δυτικότερο νησί της Δωδεκανήσου, μ’ έκταση 99 τετραγωνικά χιλιόμετρα, που ζει μέσα στο πέλαγος του Αιγαίου.
Κατά την αρχαιότητα ονομαζόταν Πύρα, για το κοκκινόχρωμο της χώμα, αλλά και για τα πολλά και μυροβόλα λουλούδια της και για τους καρπούς της ,τη είχαν επονομάσει οι αρχαίοι «Θεών τράπεζα».
Το μέλι της ήταν όπως και τώρα ονομαστό. Το περίεργο είναι πως φίδια δεν υπάρχουν στο νησί, ούτε τώρα αλλά ούτε και στην αρχαιότητα. Δίκαια λοιπόν ο Αριστοτέλης έγραψε ότι «εχθρόν είναι τοις όφεσιν η των Αστυπαλαίων γη».
Ενώ οι Ρωμαίοι την ονόμασαν Ιχθυόεσσα για τα πολλά και ωραία της ψάρια. Όπως όμως και αν την ονόμασαν οι αρχαίοι η Αστυπάλαια προκάλεσε από νωρίς το ενδιαφέρον των Ρωμαίων , οι οποίοι την χρησιμοποιούσαν ως ορμητήριο για την αντιμετώπιση των πειρατών του Αιγαίου ,δίνοντας ταυτόχρονα στους κατοίκους εσωτερική αυτονομία. Μετά την άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Φράγκους, η Αστυπάλαια δόθηκε το 1207 στον Ιωάννη Κουιρίνι, ένα Βενετό ευγενή και τυχοδιώκτη. Οι κουιρίνι έμειναν κύριοι του νησιού επί 300 χρόνια , κι ο καθένας με την σειρά του ανακαίνιζε και μεγάλωνε το Κάστρο της.
Οι άρχοντες, έχασαν για πάντα την Αστυπάλαια το1537μ.Χ. όταν εμφανίστηκε ο φοβερός Βαρβαρόσας στα νησιά του Αιγαίου.
Αργότερα την κατέλαβαν οι Τούρκοι και την περιέλαβαν στα Δώδεκα προνομιούχα νησιά του Αιγαίου. Το 1821 η Αστυπάλαια προσχώρησε πρόθυμα στην επανάσταση. Το 1830 στη διάσκεψη του Λονδίνου, που χάραξε τα όρια του νέου ελληνικού κράτους , το νησί παρέμεινε στην κατοχή της Τουρκίας μέχρι το1912, οπότε και κατελήφθη από τους Ιταλούς . Η Ιταλική κατοχή κράτησε μέχρι το 1943 και το1947 η Αστυπάλαια δόθηκε στην Ελλάδα μαζί με όλα τα Δωδεκάνησα.
ΟΙΚΙΣΜΟΙ
Κύριος οικισμός , η Χώρα χτισμένη σε λόφο που εισχωρεί στη θάλασσα σχηματίζοντας δύο όρμους τον Πέρα Γιαλό και το Λιβάδι. Στην κορυφή δεσπόζει το Κάστρο, απ’ όπου ξεπροβάλλουν οι κατάλευκοι τρούλοι της Ευαγγελίστριας και του Αγίου Γεωργίου. Γύρω του κατάλευκα σπιτάκια με μπλε παράθυρα και ξύλινα μπαλκόνια. Στον αυχένα του λόφου οκτώ ανεμόμυλοι , το στολίδι της χώρας.
Πιο πέρα το Δημαρχείο από όπου ξεκινούν δύο βασικοί δρόμοι που φτάνουν μέχρι το Κάστρο. Ο καθένας οδηγεί σε μία εκκλησία της Παναγίας Πορταίτισσας προς τη πλευρά του Λιβαδιού και τη Μεγάλη Παναγιά προς την πλευρά του Πέρα Γιαλού.
Μαλτεζάνα ή Ανάληψη
Παραθαλάσσιος μικρός οικισμός ,που γνώρισε στο παρελθόν μεγάλη ακμή ως τόπος παραγωγής ασβέστη, που κάλυπτε τις ντόπιες ανάγκες και περίσσευε για εξαγωγή.
Βαθύ
Είναι ένας πολύ κλειστός όρμος που μοιάζει περισσότερο με λιμνοθάλασσα. Σήμερα κατοικείται από 3-4οικογένειες, το καλοκαίρι όμως συγκεντρώνει το ενδιαφέρων των παραθεριστών.
Λιβάδι
Παραθαλάσσιος οικισμός, απλωμένος σε εύφορη κοιλάδα με μανταρινιές, πορτοκαλιές και αμπέλια.
Αξιοθέατα
Οι Ανεμόμυλοι, τα μοναδικά σπίτια στο Κάστρο, οι εκκλησίες (ονομαστότερο προσκύνημα του νησιού είναι η Παναγία η Πορταίτισσα στις 15 ΑΥΓΟΎΣΤΟΥ) ,το Φράγμα που έγινε για την εξοικονόμηση νερού(Λιβάδι), το αρχαιολογικό Μουσείο που περιλαμβάνει ευρήματα από την προϊστορική εποχή και τα μεσαιωνικά χρόνια και τέλος το μοναδικό ίσως στον κόσμο βρεφικό νεκροταφείο(Κυλίντρα).
Παραλίες
Πολύ κοντά στη Χώρα
Στον Πέρα Γιαλό θα βρείτε αμμουδιά και κρυστάλλινα νερά.
Το Λιβάδι ,τζανάκι (παραλία γυμνιστών) ,Άγιο Κωνσταντίνο,
Βάτσες ,Καμνινάκια, Άγιο Ιωάννη και παχιά Άμμο.
Επίσης μπορείτε να κολυμπήσετε στην παραλία της Μαλτεζάνας, στις Πλάκες και φυσικά στο Στενό την καλύτερη παραλία του νησιού (ιδανική για μικρά παιδία).
Εάν όμως διαθέτετε σκάφος μπορείτε να επισκεφθείτε το νησάκι Κουτσομύτη με την όμορφη παραλία του.
Αυτό όμως που θα σε φέρει, ξανά πίσω στο νησί δεν είναι μόνο, η απλότητα και η μαγεία του Κάστρου, αλλά οι φιλόξενοι κάτοικοι του, που έχουν πάντα μια ιστορία να σου πουν.