Ανθρώπινες Ιστορίες με τον Δημήτρη Τσουκαλά

«Πεπρωμένο φυγείν αδύνατο», έλεγαν οι αρχαίοι.  Όπως και να γίνουν τα πράγματα, στο τέλος ο κάθε ένας, θα καταλήξει εκεί όπου ήταν γραφτό να καταλήξει. Γνώρισα τον Δημήτρη Τσουκαλά, σε μια από τις αναβάσεις μας στον Όλυμπο.  Το παρουσιαστικά του, με την πρώτη επαφή παραπέμπει σε κάτι εντελώς διαφορετικό από αυτό που ο Δημήτρης είναι.  Θα μπορούσε να είναι Power Forward  σε ομάδα μπάσκετ.  Παλαιστής τους κατς ή ξυλοκόπος στον Καναδά. Οι γιγαντιαίες διαστάσεις τους, σε συνδυασμό με το παχύ μουστάκι, αρχικά σε οδηγούν στο να είσαι επιφυλακτικός απέναντι του.  Στο τέλος συνειδητοποιείς, ότι δεν πρέπει ποτέ να κρίνεις ένα βιβλίο από το εξώφυλλο του.

Ανεβήκαμε ακόμη μια φορά στον Όλυμπο μαζί και μετά βρισκόμασταν που και που στην Θεσσαλονίκη.  Ο Δημήτρης είχε αρχίσει να ασχολείται με τον ανθρωπιστικό τομέα. Εδώ  και έξι χρόνια, δουλεύει στον μη κερδοσκοπικό οργανισμό «Agape». Βρεθήκαμε κάποια στιγμή στην Ειδομένη, όταν ξεκίνησε να γιγαντώνεται η κρίση.  Δεν υπήρξε ούτε μια φορά που να του ζητήσω την βοήθεια του για κάποιον πρόσφυγα και να μην προσπάθησε να βοηθήσει.

«Επειδή είμαι Χριστιανός, πιστεύω ότι όλα είναι Θεία πρόνοια», λέει ο Δημήτρης, συμφωνώντας σε γενικές γραμμές  με τους αρχαίους και συνεχίζει: «Όταν λέω Θεία πρόνοια,  εννοώ ότι για όλα υπάρχει ένα σχέδιο του Θεού στο οποίο είμαστε ενταγμένοι. Έτσι κι εγώ πριν από έξι χρόνια,  άφησα την δουλειά μου και βρέθηκα στον οργανισμό «Agape» με σκοπό να ασχοληθώ με τους Έλληνες μουσουλμάνους. Η αλήθεια είναι, ότι στην αρχή δεν μου άρεσε η ιδέα, όμως μόλις γνώρισα την κοινότητα των Πομάκων στην Θράκη, έγινε τρόπος ζωής για μένα, να προσπαθώ να βοηθήσω αυτούς τους ανθρώπους. Να βρω τι χρειάζονται, πριν ακόμη το ζητήσουν οι ίδιοι. Η περίοδος που αρχίσαμε να ασχολούμαστε με τους Πομάκους της Θράκης, ήταν όταν άρχισε και η ανάπτυξη της περιοχής τους. Σταμάτησαν να καλλιεργούν καπνά και τώρα καλλιεργούν τσάι και ψάχνουν να δουν τι γίνεται, ώστε να αρχίσουν να καλλιεργούν αρωματικά φυτά.  Ήδη έχουν αρχίσει να καλλιεργούν και πολλές πιπεριές. Βρεθήκαμε λοιπόν όταν έγινε η αλλαγή αυτή και εμείς από την πλευρά της Agape, τους προσφέραμε ιατρική βοήθεια.  Πήγαμε γυναίκα γυναικολόγο, που κάνει τεστ Παπ και υπέρηχο σε γυναίκες εδώ και έξι χρόνια.  Πήγαμε οδοντίατρο σε μια περιοχή που έχει μεγάλο πρόβλημα γιατί δεν υπάρχει οδοντίατρος βόρεια της Ξάνθης.  Φτιάξαμε ένα κινητό οδοντιατρείο για τις αποστολές στα Πομακοχώρια. Εκεί είχα επικοινωνία για πρώτη φορά  με  Μουσουλμάνους, όντας Χριστιανός.  Χριστιανός όμως από την μειονότητα των Χριστιανών, αφού δεν είμαι Ορθόδοξος, αλλά είμαι στην Ευαγγελική εκκλησία.  Ανήκω και εγώ μια μειονότητα και έτσι καταλάβαινα καλύτερα τα προβλήματα που είχαν οι μειονοτικοί Μουσουλμάνοι.  Τα προβλήματα μας ήταν κοινά.  Τους βοηθούσαμε, ανθρώπινα.  Δίχως να κάνουμε προπαγάνδα.  Να τους λέμε δηλαδή ότι εμείς είμαστε Χριστιανοί και να τους καλούμε να γίνουν κι εκείνοι. Προσπαθούσαμε να βοηθήσουμε σε κάποια πράγματα, όπου το ελληνικό κράτος είχε κάνει λάθη.  Είμασταν εκεί ήδη πέντε χρόνια».

 

 

Ξανασυνάντησα τον Δημήτρη στην Ειδομένη.  Εκεί, όπου μαζί με την Agape, είχαν μεταφέρει τον κύριο όγκο των δραστηριοτήτων τους, βοηθώντας και πάλι συνανθρώπους μας σε ανάγκη.  «Εγώ, επειδή ασχολούμουν πάρα πολύ με το έργο που είχαμε στα Πομακοχώρια, δεν είχα παρακολουθήσει αναλυτικά τι γινόταν με τον πόλεμο στην Συρία και πόσο μεγάλες ήταν οι προσφυγικές ροές» λέει ο Δημήτρης και συνεχίζει: «Στην Ειδομένη βρεθήκαμε τυχαία με το κινητό μας ιατρείο, για να δώσουμε σάντουιτς και νερό μαζί με τους εθελοντές της γύρω περιοχής αλλά και της Θεσσαλονίκης.  Στην αρχή πήγα εκεί από περιέργεια, όμως μετά οι Ευαγγελικές εκκλησίες αλλα και ο οργανισμός Agape για τον οποίο εργάζομαι, μου ζήτησαν να γίνω συντονιστής των εθελοντών εκεί.  Αρχικά ντρεπόμουν να λέω ποιος είμαι. Λέγαμε στους πρόσφυγες ότι είμασταν εκεί όπως και όλοι οι άλλοι.  Αργότερα διαπίστωσα,  ότι αρκετοί Σύριοι αλλά και άλλοι πρόσφυγες, έβρισκαν θετικό το ότι τους βοηθούσαν Χριστιανοί.  Δεν είχαν κανένα πρόβλημα.  Έτσι σαν Ευαγγελικοί, συνεργαστήκαμε στην Ειδομένη με όλες τις υπόλοιπες οργανώσεις αλλά και άλλες εκκλησίες που βρέθηκαν εκεί.  Επειδή ο σκοπός μας ήταν καθαρά ο άνθρωπος, δεν θέλαμε να είμαστε εμείς πάνω από κανέναν.  Όσο ήμασταν στην Ειδομένη, βρισκόμασταν κάτω από τις οδηγίες εκείνων που είχαν τον γενικό συντονισμό. Δουλεύαμε όλοι μαζί. Τους  τελευταίους δέκα περίπου μήνες της Ειδομένης, βοηθούσαμε στην κουζίνα που είχε δημιουργηθεί από την Γερμανική Ευαγγελική εκκλησία και το Οικόπολις.  Οι συνθήκες στην Ειδομένη κάποιες φορές ήταν δύσκολες.  Θυμάμαι μια φορά ήμουν υπεύθυνος να βάζω τον κόσμο στην σειρά, προκειμένου να πάρει συσσίτιο. Η σειρά ξεκινούσε ένα χιλιόμετρο πίσω, από εκεί που δίναν το φαγητό. Σε κάποια στιγμή, κάποιος πήγε να χωθεί στην σειρά και οι υπόλοιποι μου τον έδειξαν.  Τον άρπαξα και τον έβγαλα από την σειρά.  Είχα αρπάξει όμως λάθος άνθρωπο.  Λίγο αργότερα επέστρεψε με μια μεταφράστρια και μου εξήγησε ότι έκανα λάθος.  Κατάλαβα το λάθος μου και του έδωσα ένα σάντουιτς.  Εκείνος εκνευρισμένος το πέταξε κάτω και έφυγε. Όταν τελείωσε το συσσίτιο, ήρθε ξανά κοντά μου και με αγκάλιασε, γιατί κατάλαβε ότι κι εκείνος είχε κάνει λάθος πετώντας κάτω το σάντουιτς που του είχα δώσει.  Τον ξαναείδα στον καταυλισμό της Βέροιας, μετά από έναν χρόνο. Ήταν εκεί με την οικογένεια του.  Ήταν υπόδειγμα.  Ήταν μια δύσκολη στιγμή για μένα και για εκείνον, που μας έκανε όμως φίλους για πάντα».

 

 

Ο Δημήτρης, σχολιάζοντας τις νέες αυξημένες ροές των προσφύγων, λέει:  «Οι προσφυγικές ροές προς την Ελλάδα, δεν είναι σημερινό φαινόμενο.  Εδώ και πολλά χρόνια άνθρωποι περνούν τα σύνορα ψάχνοντας ένα καλύτερο μέλλον, απλώς μέχρι το 2015 τα κανάλια και ο Τύπος δεν ασχολούνταν με το θέμα. Η Ευαγγελική εκκλησία, έχει στην Αθήνα κάποια κέντρα που υποδέχονται πρόσφυγες, τα οποία λειτουργούν εδώ και είκοσι πέντε χρόνια. Όταν μοιράζουνε συσσίτιο, κλείνει ο δρόμος.  Και αυτό γίνεται εδώ και πάρα πολλά χρόνια».

Αυτή την στιγμή ο Δημήτρης είναι διευθυντής του care center (Κέντρο Φροντίδας Προσφύγων) που βρίσκεται στην  Χρήστου Πίψου 5, στην περιοχή του σιδηροδρομικού σταθμού της Θεσσαλονίκης.  Ένα κέντρο που δουλεύει κάθε Τρίτη και Πέμπτη από τις 12.00 μέχρι τις 18.00 προσφέροντας δωρεάν, υπηρεσίες μπάνιου, πλυσίματος ρούχων, αλλά και κοινωνικής συναναστροφής ανάμεσα σε πρόσφυγες. 

«Στο Care Center μου πρότειναν να γίνω διευθυντής, λόγω της προϋπηρεσίας μου στην Ειδομένη» λέει ο Δημήτρης και συνεχίζει:  «Η ιδέα υπήρχε από τον καιρό της Ειδομένης. Τον Ιανουάριο του 2017 ξεκινήσαμε να ψάχνουμε και να φτιάχνουμε τον χώρο και το Πάσχα του 2017 ανοίξαμε.  Στην αρχή είχαμε πενήντα με εκατό άτομα κάθε φορά γιατί δεν μας άφηναν να μπούμε μέσα στους καταυλισμούς και να καλέσουμε τον κόσμο. Στόμα με το στόμα όμως, φτάσαμε να έχουμε κάθε φορά τετρακόσιους πρόσφυγες και έχουμε κρατήσει το νούμερο αυτό, γιατί δεν έχουμε αρκετούς εθελοντές για να δεχθούμε περισσότερους ανθρώπους.  Από τους πρόσφυγες που έρχονται κάθε φορά, μόνον οι 60 κάνουν μπάνιο γιατί δεν έχουμε χώρο για περισσότερους.  Η αλήθεια είναι ότι βλέπω κάποιες εξάρσεις στις ροές κατά καιρούς. Εμείς έχουμε γύρω στους τρείς με τέσσερις χιλιάδες πρόσφυγες εγγεγραμμένους.  Κάποιοι είναι σταθεροί, κάποιοι εξαφανίζονται και δεν ξανάρχονται. Τελευταία έχουμε μια έξαρση Αφγανών, όμως αυτά αλλάζουν από περίοδο σε περίοδο».

 

Ζώντας τόσον καιρό το προσφυγικό δράμα, ο Δημήτρης έχει ζήσει πολλές δύσκολες, χαρούμενες αλλά και αστείες στιγμές.  Κοινός παρονομαστής όλων αυτών των ιστοριών, είναι ο άνθρωπος. «Κάποια στιγμή, είχε έρθει ένας Πακιστανός για να πλύνει τα ρούχα του. Όταν τα πήρε πίσω καθαρά, άρχισε να μας κατηγορεί ότι πάνω στο πλύσιμο του είχαμε χαλάσει ένα παντελόνι το οποίο είχε από πίσω κάποιες ρίγες από μπογιά.  Προφανώς είχα καθίσει κάπου και η μπογιά δεν έφευγε.  Έκανε ολόκληρη φασαρία και ζητούσε να του αποζημιώσουμε το παντελόνι του.  Τελικά πείστηκε να πάρει ένα άλλο από την αποθήκη μας.  Μετά από λίγο καιρό, ήρθε ξανά και τον αναγνώρισα από το βαμμένο παντελόνι. Εκείνη την ημέρα χρειαζόμασταν έναν μεταφραστή Ουρντού.  Παρά τα όσα είχαν συμβεί, κάθισε για ώρες και βοηθούσε σαν μεταφραστής εθελοντικά και έφυγε μόνον όταν είχε φύγει και ο τελευταίος από το κέντρο μας.

Μια άλλη φορά κάποιοι Ιρακινοί, νεαροί σαν αυτούς που βλέπουμε να μαλώνουνε στους δρόμους, μου έφεραν ένα πανάκριβο κινητό που είχαν βρει στον δρόμο.  Τηλεφώνησα και ήρθαν να το πάρουν οι ιδιοκτήτες.

Υπήρχε μια οικογένεια με τέσσερα παιδιά.  Η μητέρα είχε διαγνωστεί με  όγκο στην κοιλιά.  Από το ΑΧΕΠΑ όπου είχε πάει, της έδωσαν απλώς την ευχή τους. Ήρθε σε εμάς και εμείς μιλήσαμε με τον Άγιο Λουκά. Η κλινική ανέλαβε τα έξοδα νοσηλείας, όμως έπρεπε να βρεθούν 1200 ευρώ για τον χειρούργο.  Βάλαμε αγγελία στο Facebook και μέσα σε δύο εβδομάδες μαζέψαμε το ποσό, έγινε η επέμβαση και η οικογένεια αυτή μας αγαπάει πολύ και έρχονται συνέχεια για να μας δούνε.

Ήταν μια μητέρα με τον γιό της τον Γιούσεφ, ο οποίος είχε ένα σοβαρό πρόβλημα με τα μάτια του.  Πήγαμε πολλές φορές στον γιατρό και στο τέλος το παιδί έγινε καλά.  Δεν θα ξεχάσω πως έπεσε στην αγκαλιά μου όταν φόρεσε τα σωστά γυαλιά και ήταν πλέον καλά.  Η μητέρα του, είχε ενδιαφερθεί για τον Χριστιανισμό δίχως να της πούμε οτιδήποτε.  Είχε γνωρίσει μια αραβόφωνη Χριστιανή και στο τέλος αποφάσισε να βγάλει  την μαντήλα από μόνη της και να αλλάξει» θυμάται ο Δημήτρης.  Οι ιστορίες όμως δεν τελειώνουν, όπως δεν τελειώνει και το προσφυγικό δράμα.  Η ζωή συνεχίζεται και για όλους μας, το πεπρωμένο φυγείν αδύνατο.